ThẾ nÀo ĐƯỢC cỨu chuỘc ? (Phần II)

Loài người chúng ta mắc tội tổ tông và các tội riêng mình làm, cho nên tất cả nhân loại ta rơi vào tình trạng hư mất, “khuyết mất vinh quang Thiên Chúa” (Rm 3.23), tức là không có sự sống Thiên Chúa. Thiên Chúa bèn lập kế hoạch để cứu chuộc chúng ta khỏi tình trạng hư mất ấy. Chúng ta đã xem một phần ở bài trước, song cần hiểu thật đúng việc cứu chuộc, lúc ấy mới thấy giá trị của Bí Tích Thánh Tẩy, vì Bí Tích Thánh Tẩy là phương thế chuyển ơn cứu chuộc kia đến cho ta.

Trích thư 1 Corintô, ch.6.18-20

Anh em hãy tránh tà dâm ! Phàm mọi tội người ta phạm, thì đều ở ngoài thân xác ; còn kẻ tà dâm thì có tội phạm đến chính thân xác mình.

Vì anh em không biết sao ? Thân mình anh em (bây giờ đã) là Đền Thờ của Chúa Thánh Thần (ngự) trong anh em ; anh em đã nhận được (Ngài) từ Thiên Chúa, và anh em không còn thuộc về mình nữa, vì anh em đã được (Thiên Chúa) trả giá rất đắt mà chuộc lại ! Vậy anh em hãy tôn vinh Thiên Chúa nơi thân mình anh em !

*   Đó là Lời Chúa ! - Tạ ơn Chúa !

Suy niệm Lời Chúa

Trích dẫn đoạn Kinh Thánh trên đây, không có ý bàn trực tiếp về tội tà dâm, nhưng về việc cứu chuộc. Khi Thánh Phaolô bảo tín hữu phải tránh tà dâm, là cốt để nhấn mạnh điều này : Vì chúng ta đã được mua chuộc lại bằng (giá rất đắt là) cái chết đổ máu đào của Đức Giêsu ra trên thập giá ! Do đó thân mình chúng ta không còn thuộc về mình, mà thuộc về Chúa, và còn là Đền thờ nơi Chúa Thánh Thần ngự, vậy đừng phạm tội tà dâm làm ô uế đền thờ ấy.

Không chỉ đoạn Kinh Thánh trên đây mà còn các tác giả Kinh Thánh khác như Thánh Matthêu, Phêrô, Gioan… cũng đều cho biết:

 “Con Người đến… để hầu hạ và thí mạng sống làm giá chuộc  thay cho muôn người” (Mt 20.28)

“Không phải bằng những của hư nát, bạc hay vàng mà anh em đã được mua chuộc khỏi cách sống hư phiếm tổ truyền của anh em, nhưng là nhờ Máu châu báu của Con Chiên vô tội, vô tì, (là) Đức Kitô…” (1 Pr 1.18-19)

"Ngài đáng lĩnh sách và mở ấn: vì Ngài đã chịu tế sát và đã mua chuộc cho Thiên Chúa bằng máu Ngài, những người thuộc mọi dòng họ, tiếng nói, và mọi dân mọi nước..” (Kh 5.9)

Trước tiên, chúng ta tìm hiểu danh từ “cứu chuộc” trong Thánh Kinh : Chữ “chuộc” - tiếng Híp-ri là “Gôen” - chỉ sự can thiệp của một người họ hàng gần nhất với đương sự lâm nạn để cứu giúp : hoặc để trả giùm nợ nếu người lâm nạn nghèo đói hay bị bắt làm nô lệ ; hoặc để báo thù nếu người thân lâm nạn đó bị giết chết ; hoặc nữa để lấy người vợ góa và sinh con nối dõi cho người họ hàng đã chết, người con sinh ra đó không được coi là con mình, nhưng là con của người đã chết. Vậy khi nói Thiên Chúa cứu chuộc là Kinh Thánh muốn nói Thiên Chúa tự coi mình là người họ hàng thân nhất của dân Người, nay Người có bổn phận phải chuộc họ lại, bằng cách huy động quyền năng mà phù trợ và giải thoát họ. Tân Ước lấy lại chủ đề này mà áp dụng cho Đức Giêsu, Đấng cứu chuộc loài người !

Như vậy, do được chuộc lại bằng một giá đắt là cái chết của Đức Giêsu để thoát cảnh nô lệ lỗi và sự chết, chúng ta giống như người nô lệ được chuộc lại, từ nay ta không còn thuộc về mình nữa, mà thuộc về Đức Kitô là Đấng đã mua chuộc ta lại. Cho nên, từ nay, ta sống là để làm vinh danh Thiên Chúa, chứ không sống cho mình nữa, càng không để tự do phạm tội nữa.

Tuy nhiên, câu “mua chuộc” nghe được ở đoạn Kinh Thánh này gây thắc mắc : Việc cứu chuộc bằng một cái giá đắt nghĩa là thế nào ?

-   Thưa : đó là một cách nói bình dân, dùng hình ảnh thô sơ lấy từ cuộc sống ở đời : việc chuộc nô lệ bằng một món tiền, như thế người bình dân ít học cũng có thể hiểu. Thánh Nilô hậu kể: Con của ngài, tên Théodub, bị quân dị giáo (Trung cổ) bắt, đem bán, với một cây gươm kề cổ. Nếu không ai mua đủ 10 đồng tiền vàng, chúng sẽ cắt cổ chàng. Không ai muốn mua đắt thế. Chàng kêu cầu người qua lại thương xót, và hứa sẽ trả lại họ 10 đồng vàng ấy và hầu hạ họ suốt đời để tạ ơn. Song chỉ có Giám mục T… đi qua, thương hại, bỏ 10 đồng tiền vàng chuộc lại tự do cho cậu.

-   Nhưng hình ảnh việc mua chuộc ấy ta không nên hiểu sát nghĩa đen, song phải hiểu theo nghĩa bóng : Chúa đã phải cực khổ, đau đớn, khó nhọc lớn lao, nặng nề đến nỗi chết để cứu rỗi ta. Trong đời thường ta cũng thường nói theo nghĩa bóng, chẳng hạn tôi đã thi đậu, song với một giá rất đắt, với rất nhiều hi sinh…

Vậy muốn hiểu việc cứu chuộc, hoặc cứu rỗi ấy cho đúng thực chất, ta phải nhờ các nhà thần học dạy cho, lần này ta sẽ nhờ cha Giuse Nguyễn Thế Thuấn (tập Keryma (Kê-rích-ma) II, chương bàn về “sự chết cứu chuộc” của Chúa Giêsu). Cha viết : Nếu ai muốn hiểu (theo nghĩa đen) đó là một giá tiền chuộc, thì một khi Đức Giêsu đã thanh toán sòng phẳng, giá cả (là cái chết đổ máu của Ngài) đã trả hẳn hoi, tại sao Thiên Chúa lại không ban thiên đàng cho chúng ta (còn để ta có thể bị hư mất) ? Vậy Người không giữ trọn phép công bằng, ngược lại, Người mắc nợ ta vì cầm tiền chuộc rồi mà không tha thứ hẳn cách sòng phẳng. Vả lại, nếu việc cứu chuộc ta là việc mua bán như thế, hóa ra ta chỉ là một đồ vật thôi sao ?

Chuyện nghe không ổn trên đây, hồi trước đã được xây dựng thành một giáo lý và đem ra giảng dạy như thế này : Vì loài người đã phạm tội, xúc phạm đến Thiên Chúa, Đấng Cao trọng vô cùng, thì đó là một tội nặng và lớn lao vô cùng. Loài người phàm hèn không ai có thể đền tội cho cân xứng. Vậy phải có một Người nào vô cùng cao trọng, lập một công nghiệp lớn lao vô cùng mới đền nổi. Người đó chính là Đức Giêsu, Con Một Thiên Chúa, Ngài phải xuống thế làm người, đứng ra đền tội thay cho loài người mới được.

Với tư cách là Con Thiên Chúa và cũng là Thiên Chúa, thì dù Ngài chỉ làm một việc nhỏ thì vẫn có giá trị vô cùng. Tuy vậy để cho thấy sự công bình thẳng nhặt của Thiên Chúa và cho thấy tội của loài người xúc phạm đến Thiên Chúa lớn lao chừng nào, thì Đức Giêsu phải chịu nạn, chịu chết vô cùng đau đớn, sỉ nhục, mà đặt vào cán cân công bằng Thiên Chúa : như thế tội mới được đền và làm Thiên Chúa nguôi giận, loài người tội lỗi được chuộc lại với giá cả sòng phẳng : Thế là loài người được chuộc tội đúng phép công bằng vậy.

Giáo lý ấy đặt nặng vào tính cách pháp lý, và ta phải nhận rằng : nghe thì mạch lạc lắm, nhưng nếu phân tách kỹ và đem đối chiếu với Kinh Thánh, thì nó tỏ ra rất khiếm khuyết, khó có thể chấp nhận được.

1/  Khiếm khuyết trước nhất là coi việc cứu chuộc chỉ như để làm thỏa cơn giận của Thiên Chúa : Thiên Chúa bị xúc phạm bởi tội, thì phải làm cho Người nguôi giận bằng cái chết của kẻ xúc phạm, (ở đây là Chúa Giêsu đứng ra chết thay cho ta), thế là thỏa mãn sự công bằng! Có vẻ như đây một sự trả thù (xem Mt 5.38), và đi ngược với chính lời Chúa dạy phải tha thứ.

 Việc cứu chuộc đâu có tồi tệ như thế, vậy ta phải loại bỏ cái giáo thuyết cũ xưa ấy, để thấy cứu chuộc là một cái gì tích cực và vô cùng quí giá: đó là tẩy sạch lương tâm khỏi tội lỗi, cho ta được hồi sinh, cho ta sự sống của Thiên Chúa, và được sống lại. Kinh Thánh đã dạy những điều tuyệt vời như vậy đó :

“Máu của Đức Kitô, Đấng nhờ Thần khí hằng có mà tiến mình làm (hi sinh) vô tì tích dâng lên Thiên Chúa, sẽ tẩy sạch lương tâm ta … khỏi các việc chết mà phụng sự Thiên Chúa hằng sống!” (Hr 9.14)

“Thiên Chúa giàu lòng thương xót,… Người đã cho ta, những kẻ đã chết bởi sa ngã phạm tội, được cùng hồi sinh với Đức Kitô, …và được cùng sống lại, được cùng ngự trị trên trời trong Đức Kitô Giêsu.” (Ep 2.1-6)

 Xét như vậy, việc cứu chuộc là một cuộc hồi sinh con người cũ, đã chết vì tội lỗi mà được sự sống mới. Bởi vì phạm tội là do bất tuân nên đánh mất sự sống của Thiên Chúa. Vì thế, Đức Giêsu đã phải xuống trần, đã sống vâng phục Cha mọi đàng (vâng phục chịu đau khổ, vâng phục chịu chết), để đảo ngược lại sự bất tuân của Nguyên tổ và của cả loài người. Nhờ vâng phục tuyệt đối như thế, Ngài thành người đầu tiên trong  nhân loại sống đẹp ý Cha mọi đàng, được nên hoàn toàn thánh thiện, hay nói theo lời Kinh Thánh : “đã trở nên thành toàn”, và bởi đó trở thành nguyên nhân cứu rỗi đời đời cho chúng ta.

2/  Khiếm khuyết thứ hai là : nếu nói chuộc lại bằng một giá, thì giá ấy sẽ trả cho ai? Có người nói : Trả giá cho Chúa Cha, để làm thỏa mãn công bằng, làm nguôi cơn giận Người. Lời giải này chẳng khác gì coi Thiên Chúa là một tên bạo chúa, mà Đức Giêsu phải mua chuộc bằng quà cáp, tặng vật, lễ vật, không thì Người nổi cơn lôi đình lên mà khốn.

Kinh Thánh không dạy ta như vậy, trái lại, dạy ta rằng :       -Thiên Chúa giàu lòng thương xót, bởi lòng Người yêu mến ta vô cùng, Người đã cho ta, những kẻ đã chết bởi sa ngã phạm tội, được cùng hồi sinh với Đức Kitô ! (Ep 2.5)

-Thiên Chúa là Cha mong con hoang đàng trở về và khi nó trở về thì Người mở tiệc ăn mừng vì con đã chết nay lại sống, đã mất mà nay tìm lại được. (Lc 15.20-24)

-Chính Thiên Chúa đã chọn ta từ trước khi tạo thiên lập địa (Ep 1.4), tức là trước khi ta sinh ra trên đời, trước cả khi ta phạm tội hay lập được công phúc. Vậy, Thiên Chúa đã yêu thương ta trước và đã chọn ta để ban sự sống cho ta, chứ đâu có chờ đến sau khi ta phạm tội, rồi đền tội làm nguôi cơn giận của Người, rồi Người mới thương ta :

“Tình yêu là như thế này :
          không phải vì ta đã yêu mến Thiên Chúa,

 nhưng chính Người đã yêu mến ta (trước), và sai Con của       Người đến làm hi sinh đền tạ tội lỗi cho ta.” (1 Ga 4.10)

-Ngay cả việc sai Đức Giêsu đến thế gian để chịu chết cho ta được giải hòa với Người, cũng là sáng kiến của Thiên Chúa nghĩ ra trước ! Lời Kinh Thánh sau đây nói như thế :

“Thiên Chúa thì lại tỏ lòng yêu mến của Người đối với ta (thế này): là Đức Kitô đã chết vì ta, ngay lúc ta còn là tội nhân! … Vì nếu lúc còn là nghịch thù, mà ta đã được giảng hòa với Thiên Chúa bởi cái chết của Con của Người, thì huống chi là khi đã được giảng hòa rồi, ta sẽ được cứu thoát bởi sự sống của Người.” (Rm 5.8-10)

Bài học hôm nay rất cần thiết, anh chị em nên chịu khó đọc đi đọc lại, để hiểu cho đúng ơn Chúa cứu chuộc mà cảm mến biết ơn Người.

Tích truyện

Thằng quỉ làm dấu thánh giá

Va-len mồ côi cha từ lúc lên năm, phải ở với mẹ tại một khu lao động nghèo khổ. Ngày ngày, cậu phải vào các tiệm ăn đánh giầy cho khách. Mỗi lần khách trả tiền, cậu đều làm dấu thánh giá tỏ lòng cám ơn Chúa. Tụi bạn nom thấy thế, nhiều lần to nhỏ chê bai :

-   Gạo thì không lo mà lo giữ đạo !

Mặc kệ, Va-len vẫn cứ hiên ngang giữ hình thức cầu nguyện đơn sơ ấy. Đức Khổng Tử đã chẳng nói : “Học đạo ba năm mà không lo đến cơm gạo có thể thiếu, thật người đó hiếm có !”

Năm 17 tuổi, cậu được ban văn nghệ khu phố mượn đóng vai thằng quỉ. Màn đầu vừa dứt, khán giả vỗ tay hoan nghênh nồng nhiệt. Sang màn hai, trời đột ngột đổ mưa, sấm sét ầm ầm. Như bao lần trước, “thằng quỉ” trên sân khấu quên mất mình đang đóng kịch, vội quì gối làm dấu thánh giá. Khán giả cười rộ lên, tưởng thằng quỉ làm hề, không ngờ Va-len cầu nguyện thật.

Sau đêm ấy, mọi người trong khu xóm hiểu được hoàn cảnh của cậu, họ chung nhau quyên tiền để giúp Va-len ăn học. Đến sau, Va-len đỗ tiến sĩ lúc 30 tuổi.

---oo0oo---