Học hỏi
Phúc âm: Chúa nhật 27 Thường niên năm A ( Lm. Cao Siêu, SJ).
Lời
Chúa:
33Các ông hãy nghe một dụ
ngôn khác: “Có gia chủ kia trồng được một
vườn nho; chung quanh vườn, ông rào giậu; trong
vườn, ông khoét bồn đạp nho, và xây một tháp
canh. Ông cho tá điền canh tác, rồi trẩy
đi xa. 34Gần
đến mùa hái nho, ông sai đầy tớ đến gặp
các tá điền để thu hoa lợi. 35Bọn tá điền bắt
các đầy tớ ông: chúng đánh người này, giết
người kia, ném đá người nọ. 36Ông lại sai một số đầy tớ
khác đông hơn trước: nhưng bọn tá điền
cũng xử với họ y như vậy. 37Sau cùng, ông sai chính con trai mình đến gặp
chúng, vì nghĩ rằng: “Chúng sẽ nể con ta”. 38Nhưng bọn tá điền
vừa thấy người con, thì bảo nhau: “Ðứa thừa
tự đây rồi! Nào ta giết quách nó
đi, và đoạt lấy gia tài nó!” 39Thế là chúng bắt lấy
cậu, quăng ra bên ngoài vườn nho, và giết đi. 40Vậy xin hỏi: Khi ông chủ vườn
nho đến, ông sẽ làm gì bọn tá điền kia ?” 41Họ
đáp: “Ác giả ác báo, ông sẽ tru diệt bọn chúng, và
cho các tá điền khác canh tác vườn nho, để cứ
đúng mùa, họ nộp hoa lợi cho ông”. 42Ðức Giêsu bảo họ: “Các ông chưa
bao giờ đọc câu này trong Kinh Thánh sao ?
Tảng
đá thợ xây nhà loại bỏ
lại trở nên tảng
đá góc tường.
Ðó chính là công trình của Chúa,
công trình kỳ diệu trước
mắt chúng ta.
43Bởi đó, tôi nói cho các
ông hay: Nước Thiên Chúa, Thiên Chúa sẽ lấy đi
không cho các ông nữa, mà ban cho một dân biết làm cho
Nước ấy sinh hoa lợi. 44Ai ngã xuống đá này, kẻ ấy sẽ
tan xương; đá này rơi trúng ai, sẽ làm người
ấy nát thịt”.
45Nghe
những dụ ngôn Người kể, các thượng tế
và người Pharisêu hiểu là Người nói về họ. 46Họ
tìm cách bắt Người, nhưng lại sợ đám
đông, vì đám đông cho Người là một ngôn sứ.
Câu 1: Đức Giêsu nói dụ ngôn này cho ai
?
TRẢ LỜI: Cũng như dụ ngôn trước (Mát-thêu
21,28-32), Đức Giêsu nói dụ ngôn này về “Những
Người Tá điền sát nhân” (Mát-thêu 21,33-43) cho “các
ông,” cụ thể là cho “các thượng tế và kỳ mục
trong dân” (Mát-thêu 21,23). Mát-thêu 21,45 còn cho thấy
có một giới khác cũng là thính giả đang nghe các dụ
ngôn này của Đức Giêsu, đó là “những người
Pha-ri-sêu.” Tin Mừng Mác-cô còn thêm “các kinh sư” nữa (Mác-cô
11,27). Như vậy “các ông”
ở đây chính là giới lãnh đạo cấp cao của
Do thái giáo. Ngài nói dụ ngôn này nhắm
vào họ.
Câu 2: Tìm những điểm khác biệt giữa đoạn
Tin Mừng này với đoạn ở Mác-cô 12,1-12.
TRẢ LỜI
: Rất có thể Mát-thêu đã dựa
vào Mác-cô 12,1-12 để viết dụ ngôn trong bài Tin Mừng
hôm nay. Mát-thêu đã sửa đổi một
số chi tiết. Ông chủ vườn
nho ở Mát-thêu chỉ sai người đến đòi hoa
lợi 3 lần, còn trong Mác-cô cả thảy là 5 lần.
Trong Mác-cô ba lần đầu lần ông chủ
chỉ sai một người, còn trong Mát-thêu ông chủ
thường sai một nhóm đầy tớ. Trong Mác-cô
đứa con trai thừa tự của ông chủ bị
“giết chết rồi quăng ra ngoài vườn nho” (Mác-cô
12,8), còn trong Mát-thêu đứa con ấy
bị “tống ra ngoài vườn nho và giết chết” (Mát-thêu
21,39). Cả hai Tin Mừng Mát-thêu và Mác-cô đều
nói đến việc ông chủ tiêu diệt các tá điền
cũ và giao vườn nho cho các tá điền mới.
Nhưng chỉ Mát-thêu mới nói rõ ý nghĩa của dụ
ngôn này: các người tá điền độc ác chính là
“các ông,” những nhà lãnh đạo Do thái giáo; vườn
nho là Nước Thiên Chúa; vườn nho này sẽ
được giao cho một dân mới, biết làm cho nó
sinh hoa lợi (Mát-thêu 21,43-44).
Câu 3: Trong dụ ngôn ở Mát-thêu 21,33-41
có các nhân vật như: ông chủ vườn nho, các tá
điền, các đầy tớ, và người con của
ông chủ. Theo ý bạn, họ là hình ảnh của ai ?
TRẢ LỜI: Trong dụ ngôn này, ông chủ vườn nho là
hình ảnh của Thiên Chúa, còn các tá điền làm mướn
cho ông là những người Do thái hay những nhà lãnh đạo
Do thái giáo đã xuất hiện trong dòng lịch sử cứu
độ. Các người được ông chủ sai
đến để thu hoa lợi là những
đầy tớ của ông. Họ là các vị
ngôn sứ đã được Thiên Chúa sai đến với
dân Ít ra en. Họ có nhiệm vụ nhắc
nhở dân Chúa và nhất là các nhà lãnh đạo, phải
sinh hoa trái cho xứng đáng. Cuối cùng là người
con trai của ông chủ. Người con này là hình ảnh của
Đức Giêsu, Con Thiên Chúa. Người con này vượt
hẳn những đầy tớ khác, vì người này có
uy quyền của người cha, đáng được
các tá điền kính nể.
Câu 4: Bạn nghĩ gì về thái độ của các
tá điền và thái độ của ông chủ
?
TRẢ LỜI: Các tá điền có thái độ không thể chấp
nhận được đối với các đầy tớ
của ông chủ. Chẳng những họ
đã không nộp hoa lợi như đã định, lại
còn hành hạ và giết chết hai nhóm đầy tớ
được ông chủ sai tới. Nhưng ông chủ
vẫn kiên nhẫn và tin tưởng nơi lòng tốt của
họ (Mát-thêu 21,27) . Tội ác của họ
lên đến đỉnh điểm khi họ dám giết
đứa con thừa tự của ông chủ, và toan tính
chiếm đoạt luôn vườn nho đã được
ông chủ gầy dựng. Chỉ lúc ấy
ông chủ mới tiêu diệt họ như họ đã xử
với các đầy tớ của ông, và giao lại vườn
nho cho nhóm tá điền khác.
Câu 5: Trong bài Tin Mừng này, có chỗ nào nói đến
cái chết và sự phục sinh của Đức Giêsu không ?
TRẢ LỜI: Khi trích dẫn Thánh vịnh 118,22-23,
Đức Giêsu ví mình như viên đá bị thợ xây loại
bỏ. Ngài là người con trong dụ ngôn, được
người cha sai đến, đã bị các tá điền
loại bỏ và giết đi. Tá điền hay thợ xây
là các nhà lãnh đạo tôn giáo thời Đức Giêsu.
Nhưng chính viên đá bị loại bỏ lại trở
nên viên đá “đầu của góc” (kephalê gônias, Mát-thêu 21,42). Đây là viên đá quan trọng nhất
làm nền cho tòa nhà được vững (xem Is 28,16), hay có thể là viên đá đỉnh vòm
nhằm giữ cho các viên đá khác nằm đúng vị
trí. Điều này ám chỉ đến việc
Đức Giêsu được phục sinh và tôn vinh sau cái
chết. Đây là công trình kỳ diệu của Thiên
Chúa, kỳ diệu vì Thiên Chúa đem lại ơn cứu
độ cho con người qua sự tự hạ và cái chết
của Người Con Một.
Câu 6: Đọc Mát-thêu 3,17; 11,27; 17,5
và 21,37. Đức Giêsu có biết mình là Con Thiên Chúa không ?
TRẢ LỜI: Có những lần Thiên Chúa Cha tỏ cho thấy
Đức Giêsu là Con yêu dấu của Ngài (Mát-thêu 3,17; 17,5). Cũng có lần Đức Giêsu cho
thấy Ngài ý thức mình Con Thiên Chúa theo một ý nghĩa
độc nhất vô nhị (Mát-thêu 11,27).
Trong dụ ngôn hôm nay, ta thấy Đức Giêsu ám chỉ
mình là người Con được sai đến vào lúc cuối
để thu huê lợi (Mát-thêu 21,37). Qua
đó Ngài tiên báo mình sẽ bị bắt và giết đi,
nhưng rồi sẽ được Thiên Chúa tôn vinh (Mát-thêu
21,42). Thánh vịnh 118,22-23
thường được Giáo hội sơ khai áp dụng
cho Chúa Giêsu, để nói lên cái chết và sự phục
sinh vinh quang của Ngài (xem Công Vụ 4,11; Phê Rô 2,4-8).
Câu 7: Có bao nhiêu chữ “hoa lợi” trong bài Tin Mừng này ? Hoa lợi có nghĩa gì ?
TRẢ LỜI: Có 3 từ “hoa lợi” trong bài Tin Mừng này (Mát-thêu
21,34.41.43). Hoa lợi là
điều ông chủ vườn nho quan tâm. Ông cho các
tá điền thuê vườn nho để ông có thể thu
hoa lợi từ họ khi đến mùa thu hoạch nho (Mát-thêu
21,34). Tiếc thay ông đã
không làm được điều ông muốn. Chẳng
những không thu được hoa lợi,
ông lại còn chịu mất nhiều đầy tớ và
chính người con ruột. Sau khi trừng phạt các tá
điền độc ác, ông chủ vẫn muốn có hoa lợi
đúng mùa từ vườn nho, bằng cách cho một nhóm
tá điền khác canh tác (Mát-thêu 21,41). Ông
chủ đã đầu tư kỹ càng cho vườn nho
của mình (Mát-thêu 21,33), và ông muốn nó
sinh lợi cho đúng mức. “Hoa lợi” hay “hoa quả”
(karpos, karpoi) là ý niệm được Tin Mừng Mát-thêu sử
dụng nhiều (Mát-thêu 3,8.10; 7,16-20;
12,23; 21,34.41.43). Hoa quả là những thay đổi cụ
thể khi người ta sống công chính theo
Lề Luật đã được Đức Giêsu giải
thích lại.
Câu 8: Nước Thiên Chúa sẽ được ban cho
“một dân biết làm cho Nước ấy sinh hoa lợi.”
Theo ý bạn, dân ấy là dân nào ? Dân ấy
gồm những ai ? Đọc Phê Rô 2,9.
TRẢ LỜI: Vườn nho tượng trưng cho Nước
Thiên Chúa. Vườn nho này đã được
giao cho các nhà lãnh đạo Do thái giáo thời Đức
Giêsu. Nhưng chính họ đã không nộp
hoa lợi của vườn nho, lại còn giết chết
người con của ông chủ vườn nho là chính
Đức Giêsu. Chính vì thế Thiên Chúa sẽ lấy lại
vườn nho ấy, lấy lại Nước ấy,
để ban cho một dân khác biết làm cho nó sinh hoa lợi
(Mát-thêu 21,43). Dân này (ethnos)
chính là Hội Thánh, gồm mọi người tin vào Đức
Giêsu, cả gốc Do thái lẫn Dân Ngoại. Dân này
được thư Phêrô gọi là dân thánh (ethnos hagion, Phê
Rô 2,9).
GỢI Ý SUY NIỆM: Bạn nghĩ gì về
chuyện Thiên Chúa sai Con Một của mình để cứu
thế gian, nhưng Người Con ấy lại bị giết
chết ? Bạn nghĩ Hội Thánh hôm
nay có làm cho Nước Chúa sinh hoa trái không ?
|