LỄ
CÁC THÁNH TỬ ĐẠO VIỆT NAM
TỬ ĐẠO TRONG THẾ KỶ 21
Tu sĩ: Giuse Vinh Sơn Ngọc Biển, SSP.
Hôm nay, chúng ta hân
hoan mừng kính trọng thể lễ Các Thánh Tử Đạo
Việt Nam. Các ngài là cha ông, tổ tiên của chúng ta.
Khi mừng lễ Các
Thánh Tử Đạo Việt Nam, chúng ta được mời
gọi noi gương các ngài để can đảm sống
chứng nhân đức tin giữa lòng đời trong bối
cảnh hôm nay.
Như vậy, cùng
một lời mời gọi nên thánh, chung một lý tưởng
hoàn thiện, nhưng mỗi thời đại, chúng ta
được thúc đẩy thể hiện niềm tin của
mình bằng một cung cách khác.
Nhưng trước
tiên, chúng ta cần tìm hiểu Các Thánh Tử Đạo Việt
Nam đã sống đời chứng nhân như thế nào?
1. Đời sống chứng
nhân nơi Các Thánh Tử Đạo Việt Nam
Mỗi lần nhắc đến Các Thánh Tử
Đạo Việt Nam, ấy là mỗi lần chúng ta nhắc
đến tấm gương anh dũng, can đảm,
kiên trì, trung thành vì đức tin; tính trung thực, lòng yêu mến
quê hương, tính liên đới, tấm lòng bác ái, vị
tha nơi các ngài. Nhất là tấm gương anh dũng hy
sinh chấp nhận cả cái chết để bảo vệ
niềm tin vào Đức Kitô.
Điểm nổi bật nơi Các Thánh Tử
Đạo Việt Nam là: các ngài
không chấp nhận bất cứ hình thức nào theo
kiểu: thuốc đắng bọc đường
để bỏ Chúa. Khi dụ dỗ không được,
vua quan thường hay tức giận và vu khống
đủ điều xấu xa cho các ngài.
Một trong những tội mà các vua quan
thời bấy giờ thường hay gán cho các ngài cũng
rất giống tội danh mà các nhà lãnh đạo Dothái
đã kết án Đức Giêsu, đó là tội chống
chính quyền, sách động dân chúng, phản lại dân
tộc. Khi bị ghép cho tội tầy trời như
thế, thì chỉ còn nước nhừ đòn và chết
mà thôi!!!
Tuy nhiên, đây là một sự hồ
đồ, ngộ nhận nơi vua quan, vì thế các ngài
đã không chấp nhận và lại là dịp để
chứng tỏ lòng yêu mến dân tộc cũng như trách
nhiệm xây dựng đất nước ngày càng tốt
đẹp hơn. Điều này đã được thánh
linh mục Khuông từng
tuyên bố : "Đạo
Giatô không những cấm tín hữu chống lại triều
đình, mà còn khuyến khích để họ cầu nguyện
và góp phần giúp quê hương an ninh thịnh vượng".
Các
ngài đã phân biệt
được đâu là ranh giới của lãnh vực này.
Thánh binh
sĩ Trần Văn Trung đã chấp
nhận cái chết để nói cho vua quan biết lập
trường của người Công Giáo: “Tôi là Kitô hữu,
tôi sẵn sàng đi đánh kẻ thù của đất
nước, nhưng bỏ đạo thì không bao giờ". Thua keo này họ bày keo khác, sự gán
ghép với ý đồ thâm độc cho rằng tổ tiên
chúng ta là những người theo đạo Tây, nên đây
là tà đạo! Thánh linh mục niên trưởng Vũ Bá Loan đã khẳng khái tuyên bố: "Tôi chẳng theo đạo của nước nào
cả, tôi chỉ thờ Chúa Trời Đất, Chúa của
muôn dân thôi".
Khi
nói về mẫu gương nổi bật nơi các ngài,
chúng ta không thể quên được lòng trung thực
được thể hiện qua cung cách lựa chọn của
các thánh.
Các
ngài đã noi gương Đức Giêsu, Thầy Chí Thánh của
mình, yêu thương thật lòng không giả dối, ngụy
biện.... Chính thánh quan Hồ Đình
Hy đã nói: "Đừng
làm việc thiện cách máy móc qua lần chiếu lệ, mà
phải làm với thiện ý". Khi nói về tình yêu thương, sự bao dung, tha thứ,
thánh Cai
Tả nói: "Mình quên nợ người, Chúa quên tội
mình".
Khi
được các quan tinh vi gợi ý giả vờ bước
qua Thánh Giá để có cớ mà tha cho
tội chết. Đây là một cám dỗ khá xảo
quyệt và hấp dẫn, có vẻ được lợi cả
hai, đời này và đời sau. Nhưng cha ông chúng ta
đã không bị vướng vào cạm bẫy này, nên khi bị dụ dỗ
và khuyên dụ nhắm mắt bước qua Thánh Giá, thày giảng Nguyễn Cần nói: "Thưa
quan, mắt thì nhắm được, chứ lòng và trí khôn
không thể nhắm được, nên tôi chẳng làm".
Nói
chung, gương mẫu của Các Thánh Tử Đạo Việt Nam là rất nhiều, tuy nhiên, hôm
nay, chúng ta chỉ đưa ra hai đặc tính nơi các
ngài là:
-
Không chấp nhận
sự vu khống cho rằng người Công Giáo là người
phản quốc, chống lại dân tộc. Cần phân biệt
được đâu là người yêu nước thực
sự, đâu là kẻ giả hình….
-
Không chấp nhận
sống hai mặt, hai lòng, giả dối để
được lợi cho phần xác mà mất linh hồn.
Thiết
nghĩ, hai đặc tính trên chính là sức hút và khơi nguồn
cảm hứng cho mỗi chúng ta nên thánh trong thời đại
hôm nay.
2.
Tử
đạo trong thế kỷ 21
Ngày nay, cảnh
tượng kinh hoàng giống thời Các Thánh Tử Đạo
Việt Nam của chúng ta phải chịu như: máu đổ,
đầu rơi; đòn roi tra tấn; hay nhục hình ghê rợn...,
không còn diễn ra trên diện rộng nữa, có chăng chỉ
là những nơi xa xôi hẻo lánh, hay những người
nắm chính quyền thiếu hiểu biết, ấu
trĩ, bảo thủ hoặc ngu dốt, nên mới gây ra những
hậu quả đáng tiếc, tạo nên sự mâu thuẫn
giữa luật và người thi hành luật! Hay khi thi hành
đã hành pháp sai mục đích chủ trương chính sách
của dân tộc, hoặc đôi khi biết sai nhưng vẫn
cứ nhắm mắt thi hành chỉ vì muốn trục lợi
cá nhân, dung dưỡng cái bụng của mình mà làm cho cái
đầu bị ngắn trí và trái tim bị teo lại nên
không còn biết đúng - sai. Những người như vậy,
họ thuộc hạng người bị mù lương
tâm!
Còn trên bình diện
thế giới, hình khổ theo kiểu cổ điển
mà các chính quyền đưa ra để đàn áp những
người Công Giáo cũng không thể diễn ra, bởi
vì: hiến pháp của bất
cứ quốc gia nào cũng tôn trọng tự do tín
ngưỡng và các quyền cơ bản của con
người. Có chăng, chỉ có phiến quân nhà
nước Hồi Giáo (IS) cực đoan mà thôi!
Vì thế, khi nói đến tử đạo
ngày nay, vẫn khái niệm duy nhất là chết vì bảo
vệ đức tin. Tuy nhiên, cần mở rộng lối
suy nghĩ để hiểu khái niệm này cách rộng rãi
hơn, phù hợp với môi trường cũng như
thách đố của chúng ta hiện nay.
Người chứng nhân của thời
đại hôm nay chính là dám chấp nhận ngược dòng
để sống căn tính, cốt lõi của Tin Mừng,
đó là: chấp nhận đứng về phía
người thấp cổ bé họng, những
người không có tiếng nói, những người cô
thế, cô thân, bị loại ra bên lề nhằm bênh
vực và lên tiếng thay cho họ khi quyền chính đáng
của họ bị cướp đoạt. Khi
đứng về phía họ như vậy, chúng ta sẵn
sàng bảo vệ công lý, chống lại bất công.
Tử đạo ngày nay còn là lựa chọn
và khước từ trước những cám dỗ, lôi
cuốn, hấp dẫn để trục lợi cá nhân, an
thân, ăn trên ngồi trước, ham quyền cố
vị, hay chạy đua những dục vọng, dâm ô, khát
vọng bất chính, sống trác táng, phóng đãng.... Khi
khước từ những thứ đó, chúng ta
được mời gọi để sống một
cuộc sống công minh chính đại, sống tinh
thần phục vụ vô vị lợi theo lời mời
gọi của Chúa và Tin Mừng của Ngài.
Trong thời đại này, một hiện
tượng cũng khá phổ biến đang lưu hành
trong xã hội và nó chi phối sự lựa chọn của
rất nhiều người, làm cho chúng ta đáng quan
ngại, đó là: sự dửng dưng, vô cảm
trước nỗi đói khổ, hoạn nạn của
anh chị em. Bên cạnh đó, lập trường sống
theo kiểu hạt nhân, đèn ai nấy rạng, nên không
cần quan tâm đến nhau cũng là điều đáng
để chúng ta suy nghĩ!
Giữa một xã hội như thế,
người Kitô hữu được mời gọi sống
tinh thần nghèo khó, liên đới, trách nhiệm, loại
bỏ những thứ như: hưởng thụ, khoái
lạc, quyền lực, vụ lợi hay những thái
độ dửng dưng, vô cảm, để chấp
nhận nghịch lý của Tin Mừng khi lội
ngược dòng với những hấp dẫn bất chính
của con người và xã hội thời nay nhằm
truyền tải cho xã hội và con người hôm nay
một thông điệp rằng:
Đạo Công Giáo là Đạo Yêu
Thương. Yêu con người và yêu dân tộc. Sẵn sàng
đóng góp và xây dựng tổ quốc này ngày càng tốt
đẹp hơn, nhân bản hơn, yêu thương, liên
đới, cảm thông với nhau hơn. Tuy nhiên, khi
thấy cảnh trái luân thường đạo lý, người
nghèo bị áp bức, bóc lột, sự thật bị bóp
méo..., thì chúng ta không thể an thân, bình chân như vại.
Ngược lại, bằng khả năng, cách thế
của mình, chúng ta phải lên tiếng trong sự ôn hòa, yêu
thương và trách nhiệm, để làm cho cuộc
sống này tràn đầy tình thương và nhân ái hơn.
Khi sống chứng nhân như thế,
hẳn chúng ta đã làm cho khái niệm tử đạo ngày
nay được phong phú hơn, rộng rãi và thiết
thực hơn. Tuy nhiên, đây cũng là một thách
đố mang tính trường kỳ nói lên tính tử
đạo liên lỷ ngang qua những lựa chọn mà chúng
ta phải đối diện hằng ngày.
Lạy Chúa, chúng con tạ ơn Chúa đã ban
cho Giáo Hội Việt Nam Các Thánh Tử Đạo là
mẫu gương cho chúng con noi theo. Xin nhận lời các
ngài chuyển cầu mà ban cho chúng con ơn trung thành, can
đảm để sống chứng nhân cho Chúa trong
thời đại hôm nay. Amen.
|