Công bình và bác ái
(Suy niệm của Lm Giuse Nguyễn Văn
Nghĩa – Chúa Nhật Truyền giáo)
Phải nhìn nhận rằng đến hôm này
cái tên của đạo chúng ta: Công giáo thì Chính quyền các
cấp nước Việt hiện nay có vẻ miễn
cưỡng phải dùng dù không mấy thích. Đã từng
một thời gian rất dài, người ta gán ghép cái tên
Thiên Chúa giáo cho Công giáo. Người ta không muốn dùng hai
từ Công giáo vì Công giáo, hiểu sát nghĩa từ, là
đạo chung cho mọi người, không phân biệt
quốc tịch, dân tộc, giới tính, hoàn cảnh,
địa vị... Công giáo là đạo mời gọi
mọi người, mọi nơi, mọi thời, gia
nhập để nhận biết Thiên Chúa duy nhất là
Đấng sáng tạo nên mọi loài, là Cha của hết
mọi người, để mọi người biết
sống yêu thương nhau như anh chị em một nhà.
Chính vì thế truyền giáo là sứ vụ nền tảng
phát xuất từ căn tính của Kitô hữu. Đã là anh
chị em một nhà thì quan tâm đến hạnh phúc
của nhau là lẽ tất yếu.
Truyền giáo là một nhu cầu tất yếu.
Đã nói đến nhu cầu là không thể thiếu. Cái
nhu cầu truyền giáo xuất phát từ yếu tính
của Kitô hữu, những con người cảm nhận
mình được yêu thương, mình đang hưởng
nhận hồng phúc to lớn vượt quá công sức và
phận vị của mình. Tốt khoe - xấu che là hệ
lụy tất yếu. Khi đã cảm nhận hạnh phúc
lơn lao mình lãnh nhận thì không thể không chia sẻ cho
tha nhân, nhất là khi ta chân nhận tha nhân chính là anh chị
em của mình. Không nỗ lực truyền giáo hay thờ ơ
với việc rao giảng Tin mừng là một trong
những dấu chỉ nói lên rằng ta chưa thực sự
cảm thấy hạnh phúc trong đời làm con cái Chúa.
Điều này củng cố lời xác nhận của
thánh tông đồ dân ngoại: " Khốn thân tôi, nếu
tôi không rao giảng Tin mừng" (1 Cor 9,16). Hơn
nữa, chímh Chúa Kitô đã minh nhiên phán dạy chúng ta
phải truyền giáo (x. Mt 28, 18-20)
Một phương thế rao giảng Tin mừng:
làm chứng nhân.
Thánh Phaolô minh định rằng
người ta tin là nhờ nghe và người ta nghe
được là nhờ có người rao giảng (x. Rm
10,14). Với sự phát triển ngày càng hiện đại
của ngành thông tin thì chân lý "trăm nghe không bằng
một thấy" đang thực sự chứng
nghiệm. Những gì đập vào thị giác xem ra gây
hiệu quả mạnh hơn là những gì rót vào thính giác.
Một hình ảnh nhiều khi nói lên một sự thật
cách thuyết phục hơn là một bài diễn thuyết
hùng hồn. Đức Phaolô VI đã từng nhận
định: "Ngày nay người ta thích theo các chứng
nhân hơn là các nhà giảng thuyết. Sở dĩ
người ta nghe theo các nhà giảng thuyết vì
trước hết họ là những chứng nhân".
Quả thật cha ông Việt nam chúng ta đã từng xác
nhận: "Lời nói gió bay, gương bày lôi kéo".
Nói đến Phật giáo thì người ta
nghĩ ngay đến "từ bi - hỉ xả". Nói
đến Khổng giáo thì người ta nghĩ ngay
đến "Trung dung; Chính danh - chính phận". Nói
đến Lão giáo thì người ta nghĩ ngay đến
"Vô vi". Nói đến đạo ông bà thì
người ta nghĩ ngay đến "tình hiếu
đễ"... Nói đến Công giáo thì không thể không
nghĩ đến "công bình - bác ái". Chính khi làm
nổi bật cái nét riêng của mình thì ta đang quảng
bá cái của mình cách hữu hiệu hơn cả. Dĩ
nhiên trong công cuộc truyền giáo, chúng ta không thể không
chú trọng đến việc rao truyền Lời Chúa,
phổ biến Thánh Kinh dưới mọi hình thức,
đặc biệt với sự quan tâm của toàn thể
Hội Thánh qua Thượng Hội Đồng Giám Mục
đang diễn ra với chủ đề "Kinh
Thánh". Tuy nhiên, xin được cụ thể hóa
việc rao giảng Tin Mừng bằng đời sống
chứng nhân là làm chứng cho cái tinh túy của Công giáo là
đạo công bình và bác ái.
1. Sống đức công bình trong tình bác ái: Công
bình là một trong những nhân đức luân lý nền
tảng giúp gìn giữ sự hài hòa, ổn định trong
các mối tương quan giữa người với
người, giữa người với vạn vật và
giữa người với Đấng tạo Thành.
Dưới nhãn quan công bình giao hoán thì của ai hãy trả
lại cho người ấy. Điều này đòi
buộc ta không được phép xâm phạm đến
quyền lợi hợp pháp và chính đáng của tha nhân,
của các tạo vật và của Đấng Tạo Thành.
Ta không những không được "lấy của
người" mà con không được "ước
ao trái phép những gì của người ta" (giới
răn thứ 7 và thứ 10).
Luật lệ Cựu ước minh nhiên ghi
rõ rằng ta không được ngược đãi
người ngoại kiều, khách ngụ cư, không
được ức hiếp mẹ góa con côi, không
được cho vay ăn lời quá đáng; không
đuợc cầm giữ tiền công của người
làm thuê qua đêm...(x.Dnl 24,17; Lv 19,13). Tuy nhiên dưới nhãn
quan bác ái thì đức công bình đòi hỏi ta phải
biết đối xứ với nhau như là anh em
đến nỗi khi hái nho thì không được mót
những trái rơi vải mà phải để dành cho
người nghèo, cũng thế khi gặt lúa cũng
phải nghĩ đến người túng cực để
ta không lượm mót những gié lúa còn sót hay rơi vải
trên đồng (x. Lv 19,10;23,22). Không được phép
dừng lại ở việc đối xứ với tha
nhân như họ đã làm gì cho ta mà cần phải tiến
đến chỗ đối xữ với họ như
họ là anh chị em của ta. Có như thế ta mới
xứng đáng là con cái Cha trên trời, Đấng cho
mưa rơi đều xuống trên người lành
lẫn kẻ bất lương, cho mặt trời
mọc lên soi người công chính lẫn tội nhân (x.Mt
5,43-48). Với vũ trụ thiên nhiên thì đức công bình
đòi hỏi ta phải biết tôn trọng các loài thọ
tạo Chúa dựng nên trong sự hài hòa và cân đối của
chúng. Hội Thánh khẳng định việc hủy
hoại môi sinh là một trọng tội. Khi
được trao quyền làm chủ các loài thụ
tạo hữu hình thì con người không chỉ quản lý
chúng để phục vụ hạnh phúc cho mình và tha nhân mà
còn để làm vinh danh Chúa.
2. Sống bác ái trong sự công bình: Sống bác
ái là sống yêu thương như Chúa yêu thương,
nhờ Chúa yêu thương. Tuy nhiên, sự công bình đòi
hỏi chúng ta phải yêu mến Chúa trước hết và
trên hết mọi sự, với hết lòng, hết
sức, hết cả trí khôn (x. Mt 22,37). Đây là một đòi
hỏi mang tính tất yếu. Chúng ta không chỉ thờ
phượng Thiên Chúa như là Đấng Tạo thành và an
bài mọi sự, là Đấng dựng nên chúng ta từ
hư vô, mà còn phải yêu mến Người, vì
Người là Cha chúng ta. Do đó bổn phận
đức ái đối với Thiên Chúa đòi hỏi chúng
ta phải tiên vàn tìm vinh danh Chúa (x. Mt 6,33), nỗ lực làm
cho Danh Chúa cả sáng, nước Chúa trị đến và ý
Chúa thể hiện dưới đất cũng như
trên trời (x. Mt 6,9-10).
Trên nền tảng đức ái đối
với Thiên Chúa, chúng ta sẽ biết yêu thương nhau
như anh chị em một nhà. Vì yêu thương nhau nên chúng
ta không chỉ không làm những gì cho tha nhân điều mà ta
không muốn tha nhân làm cho mình mà còn tiến đến
chỗ tích cực làm cho tha nhân những gì ta muốn tha nhân
làm cho mình (x. Mt 7,12).
Ngày khánh nhật truyền giáo lại về.
Một lần nữa Hội Thánh nhắc nhớ chúng ta
nghĩa vụ cao cả và mang tính sống còn của Kitô
hữu. Không truyền giáo thì chỉ là Kitô hữu hữu
danh vô thực. Không chia sẻ cho tha nhân hạnh phúc mình
đang có là một trong những dấu chỉ chứng
tỏ rằng ta chưa thực sự cảm nhận
hạnh phúc khi được làm con cái Chúa.
|