Rồi các anh chị em trong nhóm thảo luận vấn đề rất sôi nổi:

-Anh Lương kể rằng ở trong sở của anh, các nhân viên thường tiếp tục đi làm đến 70 tuổi mới chịu về hưu, và có nhiều người vửa về hưu được vài ba tháng thì chết. Vì thế, anh Lương sẽ xin về hưu sớm để phục vụ Chúa và tha nhân trong tuổi xế chiều của mình.

-Chị Kim thì kể rằng trong sở của chị có một nhân viên đau tim mà cứ phải lái xe đi xa và đối diện với nạn kẹt xe khủng khiếp mỗi ngày hai lần: đi đến sở và về nhà. Vì thế, ông ta chết vì bịnh tim trước khi được về hưu.

-Chị Hoa thì cho biết rằng chị sẽ về hưu khi đến tuổi 55 vì chị không thể chịu đựng thêm những sự căng thẳng và những áp lực của công việc. Khi đến tuổi 55 thì các công nhân viên nhà nước được quyền về hưu và có đủ quyền lợi bảo hiểm sức khỏe và có lương hưu.

Nghe các anh chị em bàn luận, tôi rút ra một kinh nghiệm cho mình là:

Tôi sẽ về hưu để dành những ngày cuối đời hầu làm những việc tốt cho vinh quang của Thiên Chúa và cho ích lợi của các linh hồn. Vả lại công việc làm của tôi ngày càng đem lai nhiều áp lực, gây căng thẳng cho tâm trí, nên tôi quyết định về hưu ngay vào sinh nhật thứ 55 của mình.

Trong suốt hai năm về hưu, thật tình tôi đã thực hiện những gì mà mình ao ước làm: cầu nguyện nhiều hơn, đi dự Thánh lễ nhiều hơn, viết lách trên mạng lưới www.memaria.org nhiều hơn, xuất bản sách nhiều hơn, đi hành hương và du lịch nhiều hơn, có thì giờ cho gia đình nhiều hơn, sống gần chồng tôi nhiều hơn.

Tuy nhiên, có một điều mà từ trước đến nay tôi không hề tiên liệu: đó là từ ngày về hưu, tôi cảm thấy mình trở nên già nua, bị lão hóa nhanh chóng. Tôi cảm thấy mình trở nên vô tích sự, thiếu bạn bè để tán gẫu nên sinh ra bịnh trầm cảm, ưu sầu. Tôi không còn cảm thấy những gì làm cho lòng mình phấn khởi, vui nhộn ( excitement). Không còn những tối thứ sáu hớn hở chờ ngày cuối tuần được nghỉ làm.

Từ đó, tôi cảm thấy mình thiếu những nụ cười thoải mái, vô tư. Lòng tôi không còn ước muốn tụ họp trong các đám đông. Suốt ngày, ngoài giờ đi dự Thánh lễ, tôi chỉ muốn ngồi trước computer để viết lách, trả lời emails của bạn đọc, của bạn bè, của mọi người khác.

Điều tôi thiếu nhất trong thời gian về hưu là: sự đối thoại và nụ cười (socializing). Dù có thì giờ rảnh nhiều hơn nhưng tôi lại không còn sự hào hứng để thưởng thức bản nhạc hay hay ngửi hương thơm của hoa hồng trong vườn.

Những lúc buồn chán làm cho tôi nhớ những buổi trò chuyện rộn ràng với các bạn đồng sở, những lúc đi ăn trưa chung, những lúc ghé bàn làm việc của người này hay người kia để tán gẫu, vừa nói chuyện vừa canh chừng xem có “xếp” dòm ngó không? Tôi nhớ những giọt nước mắt cay đắng của các bạn đồng nghiệp khi họ tâm sự với tôi về những đau khổ của cuộc đời. Tôi nhớ những giọng cười giòn tan của những cô bạn trẻ. Tôi nhớ những buổi đi bộ và đọc kinh chung với chị bạn cùng sở trong giờ nghỉ giải lao hay giờ trưa cùng đi dự Thánh lễ. Tôi nhớ những cú điện thoại xa gần và những lần mơ mộng trong giờ làm việc.

Tuần qua, trong cuộc họp nhóm, tôi tình cờ gặp lại những anh chị em đã từng thảo luận về đề tài: “Có nên về hưu sớm không?” Tôi chia sẻ cảm nghiệm của mình và tỏ ra hối tiếc là mình đã về hưu sớm. Tôi nói rằng tôi rất cần gặp bạn bè để tâm sự và chia sẻ (fellowship). Tôi nhớ những nụ cười, những câu chuyện vui, buồn để kể cho nhau nghe. Tôi cảm thấy cơ thể mình bị lão hóa; thiếu chất hormones (kích thích tố), nên sinh ra mất ngủ, ưu sầu…và nếu tình trạng này kéo dài thì mình sẽ mau già và chết sớm.

Nghe vậy, anh Lương bèn tâm sự rằng có lẽ anh sẽ suy nghĩ lại để nên làm việc tiếp hay về hưu. Anh cũng cho biết là anh rất thích chơi môn thể thao đánh “gôn” (golf) Nhưng có nhiều khi anh đem dụng cụ chơi gôn ra sân banh mà không tìm thấy các bạn thì anh buồn bã đi về. Như vậy, trò chơi thể thao nào cũng cần có những người bạn cùng chơi. Tương tự, trong các công tác từ thiện, bác ái, cầu nguyện…Ai ai cũng cần những người bạn để chia vui, sẻ buồn.

Tôi nhớ có một câu nói trong cuốn phim Flash Dance:

“Khi bạn không ước mơ hay mơ mộng thì bạn sẽ chết!” (When you don’t dream, you will die!)

Còn Goethe thì nói: “Chúng ta phải luôn thay đổi, canh tân và làm cho mình trở nên trẻ trung hơn; nếu không thì chúng ta sẽ trở nên khô cằn.” (We must always change, renew, rejuvenate ourselves; otherwise we harden.)

Đó cũng là những bài học cho đời sống về già của tôi. Và tôi cố gắng khắc phục những ưu sầu để có thể tìm được niềm vui và ý nghĩa của đời sống trong những ngày còn lại. Các bạn có thể có những cảm nghiệm khác. Vậy xin các bạn cùng chia sẻ với chúng tôi nhé.

Kim Hà, 14/9/07