Đức Thánh Cha Phanxicô - Sứ Điệp Hòa Bình 1/1/2016

(tiếp và hết)

Xây dựng một thứ văn hóa đoàn kết và tình thương để thắng vượt tính lãnh đạm

6- Tình đoàn kết, một nhân đức luân lý và là một thái độ xã hội xuất phát từ việc hoán cải bản thân, đòi phải dấn thân nơi những ai hữu trách về vấn đề giáo dục và huấn luyện.

Trước hết tôi nghĩ đến các gia đình, được kêu gọi thực hiện một sứ vụ chính yếu và quan trọng trong việc giáo dục. Các gia đình là nơi đầu tiên sống và truyền đạt các giá trị về yêu thương và tình huynh đệ, về việc chung sống và chia sẻ, về mối quan tâm và chăm sóc cho người khác. Các gia đình cũng là môi trường đặc biệt để truyền đạt đức tin, bắt đầu bằng những cử chỉ đơn giản đầu tiên của lòng tôn sùng được các bà mẹ dạy cho con cái của mình (25).

Các thày cô, thành phần đảm nhận một công việc thách đố để huấn luyện trẻ em và giới trẻ ở các học đường hay ở các môi trường khác, cần phải ý thức rằng trách nhiệm của họ còn bao gồm cả những khía cạnh khác của đời sống về mặt luân lý, tinh thần và xã hội. Các giá trị về tự do, về sự tương kính và về tình đoàn kết có thể được truyền đạt từ tuổi ấu thơ. Khi nói với các nhà giáo dục, Đức Giáo Hoàng Biển Đức XVI đã lưu ý họ rằng: "Hết mọi môi trường giáo dục đều có thể trở thành một nơi hướng về siêu việt thể và về những người khác; một nơi của việc đối thoại, gắn bó và chuyên chú lắng nghe, nơi giới trẻ cảm thấy các khả năng của họ và các kho tàng nội tâm của họ được cảm nhận, và có thể biết cảm nhận đối với anh chị em của mình. Chớ gì giới trẻ được dạy cho biết thưởng thức niềm vui xuất phát từ việc thực hành bác ái và lòng cảm thương hằng ngày đối với người khác, cũng như từ việc chủ động dự phần vào việc xây dựng một xã hội nhân bản hơn và huynh đệ hơn" (26).

Các nhà truyền thông cũng có trách nhiệm giáo dục và huấn luyện nữa, nhất là hiện nay, khi mà các phương tiện về tín liệu và về truyền đạt quá ư là rộng rãi. Phận sự của họ trước hết và trên hết là phục vụ chân lý, chứ không phải các thứ lợi lộc riêng tư. Vì việc truyền thông đại chúng "chẳng những thông tin mà còn khuôn đúc trí khôn của thành phần khán thính giả của mình nữa, và vì thế chúng có thể góp phần quan trọng vào việc giáo dục giời trẻ. Vấn đề quan trọng ở đây là không bao giờ được quên rằng mối liên hệ giữa việc giáo dục và việc truyền thông là những gì hết sức chặt chẽ: giáo dục thể hiện nhờ truyền thông, thứ truyền thông gây ảnh hưởng tốt hơn hoặc xấu hơn nơi việc đào luyện con người" (27).

Các nhà truyền thông cũng cần phải nhớ rằng cách thức nhờ đó có được tín liệu và phổ biến tín liệu bao giờ cũng là những gì khả chấp về pháp lý và luân lý.

Hòa Bình là hoa trái của một nền văn minh đoàn kết, nhân hậu và cảm thương xót

7- Trong khi ý thức về mối đe dọa gây ra bởi một thứ toàn cầu hóa tính cách lãnh đạm, chúng ta cũng cần phải công nhận rằng, ở cái kịch bản tôi vừa diễn tả, cũng còn nhiều khởi động tích cực chứng tỏ lòng cảm thương, tình nhân hậu và mối kết liên là những gì chúng ta có thể thực hiện.

Ở đây tôi muốn cống hiến một số thí dụ điển hình về việc dấn thân đáng ca ngợi này, những trường hợp chứng tỏ cho thấy rằng tất cả chúng ta đều có thể thắng vượt lãnh đạm để không cố tình nhắm mắt làm ngơ trước tha nhân của chúng ta. Những trường hợp này tiêu biểu cho các việc hành sử tốt đẹp đang diễn tiến cho một xã hội nhân bản hơn. 

Có nhiều tổ chức bác ái không phải của chính quyền, cả trong lẫn ngoài Giáo Hội, có những phần tử, giữa những hoàn cảnh dịch bệnh, những tai họa và các cuộc xung đột võ trang, đã bất chấp những khó khăn và nguy hiểm để chăm sóc cho những ai bị thương tích và bệnh nạn cũng như trong việc chôn cất kẻ chết. Tôi cũng muốn đề cập tới những cá nhân và các hiệp hội trợ giúp những người di dân là thành phần băng qua sa mạc và biển khơi để tìm kiếm một cuộc sống tốt đẹp hơn. Những nỗ lực này là các việc làm của tình thương về thể lý cũng như về tinh thần nhờ đó chúng ta sẽ được xét xử khi kết thúc cuộc đời của chúng ta. 

Tôi cũng nghĩ đến các phóng viên và nhiếp ảnh gia là những người ảnh hưởng tới công luận ở những trường hợp khó khăn gây bối rối lương tâm, và tất cả những ai dấn thân cho việc bênh vực nhân quyền, nhất là những quyền lợi của các thành phần thiểu số về sắc tộc và tôn giáo, thành phần dân bản xứ, phụ nữ và trẻ em, cũng như những ai yếu hèn dễ bị tổn thương nhất trong anh chị em của chúng ta. Giữa những con người dấn thân ấy còn có các linh mục và thừa sai, đóng vai trò là các vị mục tử nhân lành, vẫn tiếp tục ở với đàn chiên của mình và hỗ trợ họ, bất chấp hiểm nguy và khốn khó, nhất là trong những cuộc xung đột võ trang. 

Biết bao nhiêu là gia đình, giữa những khó khăn về nghề nghiệp và xã hội, đã thực hiện những hy sinh cao cả để cung cấp cho con cái của mình một thứ giáo dục "văn hóa gặp gỡ" về các giá trị của tình đoàn kết, của lòng cảm thương và của tình huynh đệ! Biết bao nhiêu là gia đình mở lòng mình và nhà mình ra cho những ai đang thiếu thốn và cần đến, như những người tị nạn và di dân! Tôi muốn đặc biệt cám ơn những cá nhân ấy, những gia đình ấy, những giáo xứ ấy, những cộng đoàn tu trì ấy, những đan viện và những đền thánh ấy, là tất cả những nơi đã sẵn sàng đáp ứng lời kêu gọi của tôi trong việc đón nhận một gia đình tị nạn (28).  

Sau hết, tôi muốn đề cập đến giới trẻ là thành phần bắt tay thực hiện các công việc của tình đoàn kết, cũng như tất cả những ai quảng đại giúp tha nhân thiếu thốn ở thành phố của mình và xứ sở của mình cùng các nơi khác trên thế giới. Tôi xin cám ơn và phấn khích hết mọi người tham gia vào những nỗ lực thường không được nhận thấy ấy. Nỗi đói khát công lý của họ sẽ được thỏa đáng, tình thương của họ sẽ dẫn họ đến chỗ tìm thấy tình thương, và như thành phần kiến tạo hòa bình, họ sẽ được gọi là con Thiên Chúa (xem Mathêu 5:6-9).

Hòa Bình nơi dấu hiệu Năm Thánh Tình Thương

8- Theo tinh thần của Năm Thánh Tình Thương, tất cả chúng ta đều được kêu gọi để nhận thấy cách thức mà tính lãnh đạm có thể tỏ hiện nơi đời sống của chúng ta mà hoạt động một cách cụ thể để cải tiến thế giới chung quanh chúng ta, bắt đầu từ gia đình của chúng ta, hàng xóm của chúng ta và công sở của chúng ta. 

Xã hội dân sự cũng được kêu gọi để thực hiện những cử chỉ quan tâm đặc biệt và can đảm đối với những phần tử yếu kém dễ bị tổn thương nhất của mình, như các tù nhân, những người di dân, những ai thất nghiệp và những ai yếu bệnh.

Đối với các tù nhân, nơi nhiều trường hợp dường như rất cần phải có những phương sách cụ thể để cải tiến các điều kiện sống của họ, quan tâm đặc biệt đến những ai bị giam giữ chờ ngày xét xử (29). Cần phải nhớ rằng những biện pháp trừng phạt là để phục hồi, còn các luật lệ quốc gia thì phải quan tâm đến việc thay vì giam nhốt bằng cách thiết lập những thứ trừng phạt khác. Theo đó, tôi kêu gọi một lần nữa với các vị thẩm quyền trong chính phủ là hãy loại bỏ hình phạt tử hình ở đâu vẫn còn hiệu lực, và hãy xem xét tới vấn đề khả dĩ của việc ân xá.

Đối với những người di dân, tôi xin hãy xét lại luật di dân, để nhờ đó, trong khi tỏ ra tôn trọng các quyền lợi và trách nhiệm hỗ tương, luật này có thế phản ảnh việc sẵn sàng đón nhận những người di dân và giúp cho việc di dân của họ được dễ dàng hơn. Cần phải đặc biệt quan tâm đến những điều kiện cư trú hợp pháp, vì việc phải sống một cách lén lút có thể dẫn đến hành vi tội ác.  

Trong Năm Thánh này, tôi xin kêu gọi các vị lãnh đạo quốc gia hãy thực hiện những cử chỉ cụ thể thuận lợi cho những người anh chị em đang không có công ăn việc làm, đất đai và nơi cư trú. Tôi đang nghĩ đến việc tạo ra những công việc xứng đáng để chiến đấu với nạn xã hội thất nghiệp đang ảnh hưởng đến nhiều gia đình và giới trẻ, gây tác dụng trầm trọng cho chung xã hội. Tình trạng thất nghiệp đang gây tác hại sâu đậm đến cảm quan của dân chúng về phẩm giá và niềm hy vọng, và chỉ có thể được bù đắp một phần nào nhờ các phúc lợi an sinh, cho dù những phúc lợi ấy có cần thiết chăng nữa, được cung cấp cho những người bị thất nghiệp và gia đình của họ. Cần đặc biệt quan tâm đến phụ nữ - thành phần tiếc thay vẫn phải đối diện với tình trạng kỳ thị ở công sở - cũng như đến một số loại nhân viên làm việc ở trong các điều kiện liều lĩnh hay nguy hiểm, mà lợi tức của họ lại không tương xứng với tầm quan trọng nơi sứ vụ xã hội của họ. 

Sau hết, tôi hy vọng rằng sẽ thực hiện một cách hiệu nghiệm việc cải tiến những điều kiện sống của bệnh nhân, bằng việc bảo đảm rằng tất cả đều có thể được hưởng việc điều trị bệnh lý và thuốc men thiết yếu cho sự sống cũng như việc có thể được chăm sóc tại gia. 

Nhìn ra bên ngoài biên cương bờ cõi của mình, các vị lãnh đạo quốc gia cũng được kêu gọi hãy canh tân đổi mới những liên hệ của mình với các dân tộc khác và giúp họ có thể thực sự tham phần và bao gồm vào đời sống của cộng đồng quốc tế, để bảo đảm được tình huynh đệ trong gia đình chư quốc nữa. 

Ý thức như vậy, tôi xin có một kêu gọi tam diện đối với các vị lãnh đạo quốc gia như sau: hãy kiềm chế việc lôi kéo các dân tộc khác vào những cuộc xung đột hay chiến tranh là những gì hủy hoại chẳng những di sản về thể chất, văn hóa và xã hội của họ, mà còn - về lâu về dài - tính chất nguyên tuyền về luân lý và tinh thần của họ nữa; hãy tha cho hay hành sử một cách khả trợ nợ nần quốc tế của các quốc gia nghèo khổ; và hãy chấp nhận những chính sách hợp tác, thay vì cúi đầu khuất phục trước cái độc đoán của một số ý hệ nào đó, sẽ tỏ ra tôn trọng những giá trị của dân chúng địa phương, và trong bất cứ trường hợp nào, không gây thiệt hại cho quyền sống căn bản và bất khả nhượng của thai nhi. 

Tôi xin ký thác những suy tư này, cùng với những nguyện chúc Năm Mới tốt đẹp nhất của tôi, cho việc chuyển cầu của Đức Trinh Nữ Maria, Mẹ của chúng ta, Vị chăm sóc những nhu cầu của gia đình nhân loại chúng ta, để Mẹ có thể xin Con Mẹ là Hoàng Tử Hòa Bình, đáp lời cầu nguyện của chúng ta và chúc lành cho những nỗ lực hằng ngày của chúng ta về một thế giới huynh đệ và hiệp nhất.

Tại Vatican ngày 8/12/2015

Lễ Trọng Kình Đức Trinh Nữ Vô Nhiễm

Mở màn cho Năm Thánh Ngoại Lệ về Tình Thương