ĐỨC MARIA
LINH HỒN VÀ XÁC LÊN TRỜI
Trong những trang
đầu của sách Sáng Thế, chúng ta thấy A-đam
đã được Đấng Tạo Thành cảnh cáo
không được ăn trái cây biết điều lành
điều dữ: “Bởi ngày nào ngươi ăn trái này,
chắc chắn ngươi sẽ phải chết” (St 2:17). Hẳn ông đã rõ sự chết sẽ
là hình phạt cho việc phản nghịch giới răn
Thiên Chúa. Còn sự vâng phục sẽ đem lại bất
tử thể xác.
Ta thấy điều
này trong nhiều đoạn khác. Sách Khôn Ngoan viết:
“Thiên Chúa không làm ra cái chết, chẳng vui gì khi sinh mạng
tiêu vong” (Kn 1:13). “Thiên Chúa
đã sáng tạo con người, cho họ được
trường tồn bất diệt… nhưng chính vì quỉ
dữ ganh tị mà cái chết đã xâm nhập thế gian”
(Kn 2:23-24). Thánh Phao-lô cũng
nói: “Vì một người duy nhất, mà tội lỗi
đã xâm nhập trần gian, và tội lỗi gây nên sự
chết; như thế, sự chết đã lan tràn tới
mọi người, bởi vì mọi người đã phạm
tội” (Rm 5:12).
Như thế
chúng ta thấy hình phạt đã giáng xuống trên nguyên tổ:
“Ngươi là bụi đất, và sẽ trở về với
bụi đất” (Kn 3:19). Sự chết
và sự tan rữa thân xác con người trong mồ là hình
phạt vì tội lỗi mà con người phải chịu
cùng với tội.
Tất cả những
điều này áp dụng cho Đức Ma-ri-a như thế
nào? Nếu bởi đặc ân Vô Nhiễm Nguyên Tội,
Mẹ đã được giữ gìn khỏi tội tổ
tông và hậu quả của nó, thì chúng ta chẳng nên coi nguyên
lý “ngươi là bụi đất, và sẽ trở về
bụi đất” đã không áp dụng cho Mẹ hay sao?
Thân xác Đức
Maria đã không bị mục nát trong mồ nhưng đã
được Thiên Chúa cho tái hợp với linh hồn Mẹ
sau khi chết, và như thế Mẹ đã được
về hưởng vinh phúc muôn đời trên trời.
Đó là giáo huấn của Giáo Hội Công giáo mà chúng ta
thường gọi là Đức Ma-ri-a Linh hồn và Xác lên
trời.
Nhưng bạn
cũng có thể hỏi, vậy tại sao Đức
Ma-ri-a đã chết? Khi cuộc lữ hành của Mẹ
trên trần gian kết thúc, tại sao ngài không được
lãnh nhận phần thưởng mà không phải qua cái chết?
Để hiểu rõ câu trả lời, hãy ngược lại
lịch sử và xét về một hình phạt khác con người
phải chịu do tội nguyên tổ – đó là sự
đau khổ. Đau khổ và cơ cực trong cuộc
sống là hậu quả của sự sa ngã (St 3:16-18). Thuở ban đầu con người
đã được tạo dựng để không phải
chịu những cơ cực và đau khổ phần
xác; nhưng bởi tội lỗi nên cơ cực và
đau khổ đã được đưa vào thế
gian.
Đau khổ và sự
chết là hậu quả của tội, nên Đức
Giê-su Ki-tô đã đến thế gian để chuộc
chúng ta khỏi tội ấy. Ngài đã cứu chuộc
bằng cách chịu đau khổ và chịu chết.
Sinh bởi Mẹ Ma-ri-a, Đức Giê-su là một phần
tử của gia đình nhân loại, nhưng Ngài không thuộc
dòng giống của A-đam vì Ngài không có một người
cha thế trần. Do đó Ngài đã không vướng
mắc tội hoặc chịu hình phạt phải đau
khổ và phải chết. Những hình phạt này Ngài
đã tự ý chấp nhận là để dâng lên Thiên Chúa
tác động tình yêu tuyệt vời qua sự đau khổ
và cái chết trên thập giá – nhờ đó cứu rỗi
chúng ta.
Đức
Ma-ri-a Chấp Nhận Đau Khổ và Sự Chết
Nếu như
Thiên Chúa không giữ gìn Mẹ, thì Đức Ma-ri-a cũng
đã mắc tội và phải chịu những hình phạt
của tội. Bởi được giữ gìn nên
Đức Ma-ri-a ở trong tình trạng như nguyên tổ
lúc chưa phạm tội. Đúng ra đặc ân
được thoát khỏi đau khổ và sự chết
được ban tặng cho Mẹ, nhưng bởi Mẹ
đã tự ý liên kết với Đấng Cứu Thế
chịu đau khổ trong chương trình cứu chuộc
là chương trình đòi hỏi Ngài phải chết.
Đức Ma-ri-a đã tự ý liên kết với Đức
Ki-tô và do đó tự ý chấp nhận đau khổ và sự
chết, không phải như hình phạt do tội lỗi,
nhưng như là những khuyết điểm của bản
tính con người. Mẹ đã khước từ
đặc ân của một người không vướng mắc
bợn nhơ do tội nguyên tổ và đã chấp nhận
đau khổ và sự chết là để kết hợp
với Đấng Cứu Thế.
Đó là lý do tại
sao Đức Ma-ri-a đã chết và cũng là lý do tại
sao thân xác Mẹ không còn ở lại trong mồ. Là E-và
mới, Đức Ma-ri-a đã kết hợp với Đức
Giê-su Ki-tô, A-đam mới, trong sự toàn thắng tội lỗi
và hậu quả của nó – đặc biệt là sự chết.
Bởi đặc ân Vô Nhiễm Nguyên Tội, Mẹ đã
chung phần với chiến thắng của Đức
Ki-tô trên tội lỗi; và qua việc Xác lên trời, Mẹ
đã chung phần với chiến thắng của Đức
Ki-tô trên sự chết.
Chúng ta đừng
quên câu Kinh Thánh trong sách Sáng Thế đặt căn bản
cho niềm tin của người Công Giáo về vai trò của
Đức Ma-ri-a trong chương trình cứu rỗi nhân loại
và về những đặc ân của Mẹ: “Ta sẽ
gây mối thù giữa mi và người đàn bà, giữa
dòng giống mi và dòng giống người ấy”
(3:15). Chỗ khác trong tập sách nhỏ này đã cho
chúng ta thấy vị trí sự chống đối là Đấng
Cứu Thế cùng với Mẹ Ngài đứng một bên,
còn Xa-tan cùng những kẻ theo chúng đứng một
bên. Rõ ràng chiến thắng của Đấng Cứu
Thế và Mẹ Ngài trên Satan sẽ hoàn tất.
Vậy chiến
thắng của Đức Ki-tô bao gồm những gì?
Thánh Gio-an nói: “Sở dĩ Con Thiên Chúa xuất hiện, là
để phá hủy công việc của ma quỷ” (1 Ga
3:8). Và điều Ngài đến để thực hiện
thì Ngài đã làm. Đó chính là chiến thắng của
Ngài.
Nhưng Đức
Ki-tô đã đến để tiêu diệt công việc gì của
ma quỷ? Trước hết là tiêu diệt tội lỗi,
nhưng cả những hậu quả của nó nữa, vì
trong đó có sự chết.
Chiến
Thắng Của A-đam Mới
Tân Ước
đã nói như thế nào về chiến thắng của
Đức Ki-tô? Khi gặp Đức Ki-tô lần đầu
tiên, Thánh Gio-an Tiền Hô đã tuyên xưng: “Đây là Chiên
Thiên Chúa, đây Đấng xóa bỏ tội trần gian”
(Ga 1:29). Và sự chết
cũng sẽ bị tiêu diệt: “Người (Thiên
Chúa Cha) đặt mọi thù địch dưới chân
Ngài (Đức Giê-su Ki-tô)… và thù địch cuối
cùng bị tiêu diệt là sự chết” (1 Cr 15:25-26). “Tử thần đã bị chôn vùi.
Đây giờ chiến thắng. Hỡi tử thần,
đâu là chiến thắng của ngươi? Hỡi
tử thần, đâu là nọc độc của
ngươi? Tử thần có nọc độc là vì tội
lỗi... Nhưng tạ ơn Thiên Chúa, vì Người
đã cho chúng ta chiến thắng nhờ Đức Giê-su
Ki-tô” (54-57).
Mọi người
được kêu gọi hãy tham dự vào chiến thắng
của A-đam mới, và tất cả sẽ tham dự
nhưng theo cách khác nhau. Đó là lý do tại sao thánh
Phao-lô lại viết cho tín hữu Rô-ma: “Thiên Chúa là nguồn
bình an, chẳng bao lâu nữa sẽ đè bẹp Xa-tan, bắt
nó phải ở dưới chân anh em” (16:20). Nhưng
đâu là vai trò của Đức Ma-ri-a trong chiến thắng
của Đức Ki-tô trên tội lỗi và sự chết?
Mẹ đóng vai trò quan trọng trong chiến thắng của
Đức Ki-tô là điều không thể nghi ngờ, bởi
vì Mẹ hiện diện trong lời hứa ban Đấng
Cứu Thế như đấng đặc biệt liên kết
với Đấng Cứu Thế đểø chống lại
ma quỷ, thì cũng sẽ hiện diện như là Mẹ
của Đấng chiến thắng ma quỷ.
Do đó cả tội
lỗi lẫn sự chết sẽ không chiến thắng
được Mẹ, vì chúng đã không thắng được
Đức Ki-tô, con của ngài. Điều này đúng với
tất cả mọi tội lỗi, ngay cả với tội
nguyên tổ là tội dù chúng ta không phạm nhưng đã
lãnh chịu khi được sinh ra. Mẹ đã
được giữ gìn nhờ chiến thắng của
đặc ân Vô Nhiễm Nguyên Tội. Cũng thế,
chiến thắng của Mẹ trên sự chết
được hoàn tất do việc Linh hồn và Xác lên trời.
Thực sự Mẹ đã chết, cũng như Con của
Mẹ đã chết. Nhưng không phải là cái chết
mà Thánh Phao-lô gọi là “tiền công của tội lỗi”
và là công việc của thần dữ – tức là một
cái chết kéo dài qua sự mục nát trong mồ cho tới
khi mọi người sống lại trong ngày sau hết.
Cái chết này là hình phạt bởi tội lỗi – một
hình phạt đã không ảnh hưởng gì trên Mẹ.
Đúng thế, có
một lý do tại sao thân xác của Đức Ma-ri-a lại
không nằm lại trong mồ, và nếu chú ý suy xét về
các lời giảng dạy, chúng ta sẽ thấy lý do này
đã được nói đến trong Kinh Thánh. Đó
là một chân lý đã được Thiên Chúa mạc khải
về chiến thắng của Đức Ki-tô trên Xa-tan
cũng bao gồm cả chiến thắng trên tội lỗi
và sự chết nữa. Điều này được
dạy dỗ rõ ràng trong Tân Ước. Căn cứ
vào lời hứa ban Đấng Cứu Thế trong sách Sáng
Thế và qua lời loan báo Ngài sẽ đến cùng với
việc ưng thuận của Đức Ma-ri-a trong
chương đầu của sách Tin Mừng Lu-ca, chúng tôi
cũng đã trình bày là Đức Ma-ri-a đặc biệt
liên kết với Đấng Cứu Thế trong chiến
thắng trên Xa-tan. Vậy chiến thắng của Ngài trên
cái chết là gì nếu đó không phải là một phần
của chiến thắng trên Xa-tan và trên tội lỗi?
Thêm nữa, cùng với chiến thắng của Đức
Ki-tô, chiến thắng của Đức Ma-ri-a trên sự
chết chắc chắn được Thiên Chúa mặc khải
qua việc Linh hồn và Xác lên trời.
Đức
Ma-ri-a Linh hồn và Xác lên trời
Đức Giáo
Hoàng Pi-ô XII đã viết ngắn gọn khi ngài long trọng
công bố tín điều Đức Ma-ri-a Linh hồn và Xác
lên trời: “ Chúng ta phải đặc biệt nhớ
rằng, từ thế kỷ thứ hai, Đức Trinh Nữ
Ma-ri-a đã được các Thánh Giáo phụ tuyên xưng
là E-và mới. Mặc dầu phục tùng A-đam mới,
Mẹ đã liên kết mật thiết với Ngài trong cuộc
chiến chống lại kẻ thù hỏa ngục như
đã được tiên báo trong tin mừng tiên khởi (St
3:15), và kết quả sau cùng là sự toàn thắng tội lỗi
cùng cái chết đã được luôn nhắc đến
trong các thư của vị Tông đồ Dân Ngoại (xem
Rm 5 và 6). Bởi đó, cũng như sự sống lại
vinh hiển của Đức Ki-tô là một phần cốt
yếu và là dấu chỉ cuối cùng nói lên chiến thắng
này, thì việc Đức Trinh Nữ cùng với Con của
ngài chống lại kẻ thù cũng phải được
kết thúc qua việc thân xác trinh trong của ngài được
vinh hiển.”
Như thế,
người Công giáo có lý do chính đáng khi coi việc Đức
Ma-ri-a Linh hồn và Xác lên trời là một sự kiện
không thể chối cãi và không đối nghịch với
quyền năng của chính Thiên Chúa.
Nên chú ý là chúng ta
đang nói về việc Đức Ma-ri-a Linh hồn và Xác
lên trời như một sự kiện – sự kiện
đã được Thiên Chúa mạc khải và do đó là
tín điều được khẳng định bởi
quyền năng Thiên Chúa. Đây không phải là một
dữ kiện chỉ có tính cách lịch sử có thể
thay đổi theo chứng cớ lịch sử.
Đừng quên là
chính Thiên Chúa chứ không phải bởi tác động nào của
nhân loại đã cho Đức Ma-ri-a được
đem lên trời. Cũng có thể việc Mẹ lên
trời đã được thực hiện mà không có một
ai chứng kiến. Do đó sự kiện này không chỉ
dựa vào uy tín của những người chứng hay những
tài liệu ghi chép, nhưng dựa trên quyền bính của
Giáo Hội Đức Ki-tô đã được Ngài ủy
thác để giảng dạy cho muôn dân về chân lý mạc
khải được bảo đảm do sự hướng
dẫn của Ngài. Chính Giáo Hội của Đức
Ki-tô đã bảo đảm với chúng ta rằng Đức
Ma-ri-a lên trời là sự kiện đã được
Thiên Chúa mạc khải.
Không ai biết rõ
việc Mẹ lên trời xảy ra ở đâu và khi
nào. Hoàn cảnh tương đối không quan trọng.
Nhưng quan trọng là chính sự kiện đã được
Thiên Chúa Toàn Năng chấp nhận và mạc khải rõ ràng
là từ các Tông Đồ truyền lại, bởi vì chỉ
qua các ngài chúng ta mới có thể lãnh nhận một chân lý
được mạc khải.
Tuy nhiên, điều
này nhất thiết không có nghĩa là tất cả hoặc
một Tông đồ nào đó đã được chứng
kiến sự kiện xảy ra. Nếu không có một
vị nào được chứng kiến, thì các ngài sẽ
không thể biết chắc được nếu Thiên Chúa
không cho biết chắc chắn. Mặc dù ngôi mộ của
Đức Ma-ri-a được tìm thấy trống rỗng
chẳng bao lâu sau khi ngài mất, thì vẫn có thể thân xác
Mẹ đã được rời đi đến một
nơi không ai biết. Vậy nếu chẳng một vị
Tông đồ nào được chứng kiến, thì chỉ
có sự can thiệp của Thiên Chúa mới có thể làm cho
các ngài được biết chắc chắn mà chấp nhận
và giảng dạy về việc Đức Mẹ Linh hồn
và Xác lên trời.
Vào ngày 1 tháng 11
năm 1950, khi Đức Giáo Hoàng Pi-ô XII long trọng tuyên
xưng cho thế giới “Mẹ Vô Nhiễm của
Thiên Chúa, Đức Trinh Nữ Ma-ri-a, sau khi hoàn tất cuộc
đời dương thế, đã được lên trời
vinh hiển cả xác hồn”, ngài đã chẳng giảng dạy
điều gì mới, hoặc nói về một sự thật
chưa từng nghe, nhưng ngài chỉ đề cao một
sự thật rất quen thuộc và đoan chắc rõ ràng
với toàn thể Giáo Hội rằng những gì chúng ta
đã tin về việc Linh hồn và Xác Đức Ma-ri-a
lên trời đã thực sự được Thiên Chúa mạc
khải.
Tại sao vào
năm 1950 Đức Giáo Hoàng lại sử dụng
phương thức định tín để nhắc cho thế
giới chú ý đến việc linh hồn và xác lên trời
của Đức Ma-ri-a? Chính ngài đã cho biết lý
do: “Việc long trọng tuyên xưng Đức Mẹ
Linh hồn và Xác lên trời sẽ đem lại lợi ích
không nhỏ cho xã hội con người vì nó biểu
dương vinh quang Thiên Chúa. Hy vọng lòng kính mến
Đức Ma-ri-a sẽ được khơi dậy
hơn và tất cả những ai được vinh dự
mang danh Ki-tô hữu sẽ được thêm lòng ao ước
chia sẻ trong tình hiệp nhất với Nhiệm Thể
Đức Ki-tô và được thêm lòng yêu mến Mẹ
là Đấng luôn tỏ lòng hiền mẫu đối với
các chi thể của Nhiệm Thể đó trong mọi việc.
Và chúng tôi hy vọng rằng những ai suy niệm về
gương vinh hiển Đức Ma-ri-a ban cho chúng ta sẽ
càng ngày càng xác tín hơn về giá trị của một cuộc
đời đã được tận hiến để
thi hành thánh ý Cha trên trời và đem lại lợi ích cho
tha nhân. Sau hết, chúng tôi hy vọng rằng niềm
tin vào sự lên trời cả hồn xác của Đức
Ma-ri-a sẽ làm cho niềm tin vào sự sống lại của
chính chúng ta được mạnh mẽ và hữu hiệu
hơn.”
Đức
Ma-ri-a
“Từ muôn đời, Đức Nữ Trinh đã
được tiền định làm Mẹ Thiên Chúa cùng một
lúc với việc nhập thể của Ngôi Lời Thiên
Chúa, và theo chương trình của Chúa Quan Phòng, Ngài trở
nên Mẹ cao trọng của Đấng Cứu Chuộc thần
linh trên trần gian, và cách đặc biệt hơn mọi
người khác, Ngài là cộng sự viên quảng đại
và tôi tá khiêm tốn của Chúa. Vì đã cưu mang sinh hạ
và nuôi dưỡng Chúa Ki-tô, đã dâng Chúa Ki-tô lên Chúa Cha trong
đền thánh và cùng đau khổ với Con mình chết
trên thập giá, Đức Ma-ri-a đã cộng tác cách rất
đặc biệt vào công trình của Đấng Cứu Thế,
nhờ lòng vâng phục, nhờ đức tin, đức cậy
và đức ái nồng nhiệt, để tái lập sự
sống siêu nhiên cho các linh hồn. Bởi vậy, trên
bình diện ân sủng, Ngài thật là Mẹ chúng ta.”
Công Đồng Va-ti-ca-nô II
Hiến chế Tín lý về Giáo Hội (số 61)
Nguyễn Việt Hữu, chuyển ngữ