Bất cứ ai tự hỏi về số phận của mình trong dòng lịch sử mà họ đang sống, đều thấy mình đụng phải một bức tường bí ẩn. Đã hẳn, chúng ta, Kitô hữu nhờ đức tin đều biết là vận mệnh của ta sẽ được thành tựu trong CK và trong HT, đó là niềm hy vọng vinh quang cánh-chung như trên đây trình bày.  Dầu vậy, cái thành tựu vẻ vang ấy vẫn còn bị bao trùm trong bức màn bí nhiệm chỉ hé mở từ từ. Chỉ đến cuối cuộc đời, với điều kiện đã trung thành vâng theo ân sủng, ta mới hé thấy ánh sáng dọi trên các đoạn đường đã qua.

Sống làm sao trong Mùa Vọng dài dọn đường cho cuộc sống lại và cuộc sống đời đời vinh quang được hứa cho ta đó?

Trong CƯ, TC có thói quen nhờ các sứ ngôn dạy cho Tuyển dân biết vận mạng đích thực của họ xuyên qua các biến cố của lịch sử dân tộc: Cứ từng chặng, họ tưởng niệm lại những việc đã qua và dò tìm được đường lối của ý định TC cho tương lai sắp tới.

Trong Giao ước mới, Th.Phêrô, Th.Phaolô - những cột trụ của GH - cũng chỉ dần dà mới được thấy lộ ra trọn vẹn sứ mệnh họ. (Th.Phêrô, xem: Cv 10.17-23,29-35; Th.Phaolô, xem 9.5-6,15-16; 11.25-26; 13.1-49); v.v…

Đối với ĐTN Maria cũng vậy, Người chỉ nhìn rõ bí ẩn của vận mệnh mình dưới ánh sáng của ngày Chúa Thánh Thần hiện xuống. Bởi vậy:

Nhìn vào Đ.Maria, để hiểu đời ta:

Về điều này, J.Guitton viết: “Tôi nghĩ người ta có thể đến xin ĐTN soi dẫn cho ta cách gián tiếp, như phản chiếu lại, về vài vấn đề liên quan đến cuộc sống con người trong thời gian… Những vấn đề bình thường thôi của cuộc sống mọi người, mà ai ai cũng phải tự đặt câu hỏi: “Tôi sinh ra trên trần gian để làm gì? Đời sống ngắn ngủi, với các biến cố, các khủng hoảng và dòng lịch sử không dò trước được, đang dệt thành vận mạng tôi: Cái đó có nghĩa gì? Còn cái chết có nghĩa gì? Bản chất của cuộc sống vĩnh cửu được hứa cho ta là gì?” V.v…

“Tôi thiển nghĩ: Ta có thể tìm thấy trong thái độ sống của ĐTN một cái gì giúp ta hiểu và đào sâu vài khía cạnh của bí mật cuộc sống của ta, xét như là nó được bao hàm và tiên báo trong cuộc sống của Người. Vì tôi tìm thấy ở đó một luật rất thông minh và thực tế như sau: “Cái cao cắt nghĩa cho cái thấp, cái bí nhiệm cắt nghĩa cho cái tầm thường, người thánh cắt nghĩa cho tội nhân, linh hồn cắt nghĩa cho thân xác, cũng như TC cắt nghĩa cho loài người.

“Chắc chắn, có nhiều huyền bí hơn, nhưng cũng có nhiều ánh sáng ở trong cái cao trọng hơn là ở trong cái tầm thường… Chẳng hạn, có nhiều ánh sáng trong Mầu nhiệm Nhập Thể để hiểu sự kết hợp giữa linh hồn và xác của chúng ta, hơn là trong việc học hỏi bằng kinh nghiệm và tâm lý.

“Vậy thì có nhiều ánh sáng trong cuộc đời rất đặc biệt và rất huyền diệu của ĐTN Maria để hiểu cuộc đời chúng ta, hơn là nếu ta chỉ khảo sát cuộc đời ấy theo cách thường của loài người” (Sđd, 231tt).

Vậy, cuộc đời của Đ.Maria diễn ra như thế nào ?

Maria đã sống cuộc đời như ta, trong tình trạng tranh sáng tranh tối của một đức tin chỉ sáng tỏ dần dần.

J.Guitton viết: “TM Luca nhấn trên điểm này của tâm hồn Đức Trinh Nữ: Người “giữ kỹ mọi điều ấy và hằng suy đi nghĩ lại trong lòng” (Lc 2.19,51), tức là Người so sánh các lời nói cũng như biến cố, đem cất giữ trong ký ức, và hồi tưởng lại, suy niệm trong lòng, tìm hiểu ý nghĩa kín ẩn của chúng.

“Thỉnh thoảng hình như Đức Mẹ tỏ ra không kịp hiểu một vài biến cố và vài lời nói, Người chỉ hiểu đầy đủ sau đó và trong ánh sáng dọi lại của kỷ niệm. Trong biến cố lạc mất và tìm lại Thánh Trẻ Giêsu trong Đền Thờ thì thấy rõ: dù đã 12 năm sống với CG, Người vẫn chưa hiểu ý nghĩa lời này của Ngài: “Thì sao tìm con, lại còn không biết là con phải ở lại nhà Cha Con sao?” (Lc 2.49). Với các Tông đồ cũng vậy, ĐG có lần cũng nói là có những điều Ngài nói mà hiện nay họ không mang nổi, không hiểu nổi, phải đợi Thánh Thần, Thần Khí sự thật, sẽ dẫn dắt họ vào tất cả sự thật…

“Thế nên, ta có thể hình dung ĐTN ngày ngày suy nghĩ lại về những lời nói, những biến cố của ĐG, Con mình, để rút ra những ý nghĩa kín nhiệm và càng ngày càng sâu sắc hơn, hầu được hiểu rõ tầm mức của lời TC mời gọi mình cộng tác, cũng như của lời ưng thuận lúc ban đầu của mình với TC, đồng thời thấy được phần nào kế hoạch nhiệm mầu và kỳ diệu của TC cứ thực hiện, mặc dầu phải trải qua bao âu lo khắc khoải, qua bao hành động chống đối của loài người…

“… Chúng ta có lẽ chưa đủ suy ngắm về tính nhân loại của ĐTN. Thường chúng ta đặt Người quá cao, vượt trên điều kiện nhân loại bình thường. Nhưng thật êm dịu và an ủi, khi biết rằng đời sống của Người thật sự không khác gì đời sống bình thường của mỗi người chúng ta. Người cũng trải qua những tình huống dệt thành bức thảm cuộc đời con người, trải qua những cơn khủng hoảng mà mọi cuộc sống con người đều có. Người cũng gặp phải mâu thuẫn, và Người không hề được miễn chuẩn cái bi đát thường nhật của cuộc sống. Nhưng hình như phương pháp riêng của Người để giải tỏa những xung khắc, là để chúng sẽ tự giải tỏa bởi thời gian, phần mình, Người chỉ biết ở trong đơn sơ và phú thác, im lặng và kiên nhẫn.” (Sđd, trang 232tt).

Học nơi Mẹ cách giải tỏa căng thẳng và khủng hoảng

Đ.Maria không hề thụ động để mặc định mệnh mù quáng lôi kéo. Nhưng chính bởi lời “Xin vâng” vô điều kiện, tích cực xuất phát từ ý chí tự do muốn làm theo Thánh ý TC mọi đàng, mà Người giải quyết các căng thẳng hay xung đột không thể tránh trong cuộc đời mình.

Trong đời sống của một người, mỗi lần có xung đột hay mâu thuẫn là mỗi lần họ cảm thấy cuộc sống mang sắc màu bi đát: Tâm hồn họ sầu khổ, não nề…, họ cảm thấy như bị giằng xé đôi ngả, hoặc như treo lơ lửng giữa hai vực sâu… Đ.Maria cũng gặp những cảnh chéo ngoe như thế trong đời. Ta thử lấy ví dụ một hai biến cố trong đời Đức Mẹ mà coi:

Ví dụ 1: Người đang sống bình thản đời cô thôn nữ trinh khiết, bỗng sứ giả của TC đến đề nghị Người làm mẹ sinh Đấng Thiên Sai. Đó là một tin sét đánh cho một thiếu nữ còn đồng trinh. Người phải lên tiếng hỏi: “Điều ấy sẽ làm sao được vì tôi không biết đến việc vợ chồng” (Lc 1.34). Rõ ràng là một lời trình bày vấn đề khó xử… Sau khi được mời tin tưởng vào sự can thiệp của Thánh Thần, Maria nói: “Xin hãy thành sự cho tôi theo lời Ngài”. Dù ĐTN đã có thể nói: “Tôi muốn thế này…, không muốn thế kia…”. Nhưng Người đã nói với sứ giả: “Xin hãy thành sự cho tôi theo lời Ngài”, đây là một câu đơn sơ biểu lộ sự kết hợp hài hòa giữa tác động của ân sủng và tự do tín thác của loài người, dung hòa quyền lợi của loài người và quyền tối thượng chọn lựa và tiền định của TC.

Ta không thể bảo rằng từ phút ấy Đức Mẹ sống hoàn toàn yên ổn, vô tư, đang khi chờ điều “khác đời” chưa từng thấy, xảy ra nơi mình.

Ví dụ 2: Những lời Thiên sứ truyền tin cho Người toàn hứa những điều cao cả, lớn lao : “…Bà sẽ thụ thai, sinh hạ một con trai, và đặt tên là Giêsu. ³² Ngài sẽ nên cao cả, và sẽ được gọi là Con Đấng Tối Cao. Đức Chúa là TC sẽ ban cho Ngài ngai vàng vua Đa-vít, tổ tiên Ngài. ³³ Ngài sẽ trị vì nhà Gia-cóp đến muôn đời, và triều đại của Ngài sẽ vô cùng vô tận…” – “Trẻ sắp sinh sẽ được gọi là thánh, là Con TC.” (Lc 1.31-33,35). Nhưng trong thực tế, Đ.Maria chỉ thấy nghèo nàn khốn khổ hơn ai khác : Không tìm được chỗ trọ, phải sinh con trong hang bò lừa, không có nôi phải đặt con trong cái máng súc vật ăn… Khi Giêsu lớn lên, chẳng thấy làm vua trên ngai vàng, chỉ thấy một thanh niên bình thường như mọi kẻ đồng trang lứa, cũng phải học nghề làm thợ mộc, rồi cũng phải chìa tay lãnh tiền công của những đồ vật mình làm…

Người ta thường có xu hướng thần thoại hóa các nhân vật được TC tuyển chọn, họ nghĩ rằng TC sẽ dùng phép mầu can thiệp là mọi chuyện sẽ đâu vào đó, một kiểu như trong các chuyện thần thoại, hoặc chuyện hoang đường tiên đồng, ngọc nữ… Và từ đó ta sẽ nghĩ đời Đức Mẹ không có gì căng thẳng, hay bi đát. Hay có lẽ vì chúng ta luôn thấy Người im lặng, khiêm nhường tuân phục ý TC và ý Con chí Thánh của mình trong hết mọi sự, nên không có dấu tỏ ra khủng hoảng, không thấy lộ ra chiến đấu vật vã, than thở hay rên la… Không đâu! Đời Người cũng có căng thẳng, bi đát, như bao cuộc đời người khác, chỉ khác là căng thẳng và bi đát đã được siêu hóa bởi một tâm hồn trọn vẹn đơn giản, trọn vẹn phú thác.

Đ.Maria siêu hóa cái căng thẳng, bi đát ấy bằng tấm lòng đơn sơ tín thác như thế nào ?

Rất nhiều người, cách riêng phụ nữ, khi gặp những hoàn cảnh ngặt nghèo bế tắc, không thấy lóe ra ở chân trời chút tia sáng hy vọng nào, nên họ chỉ muốn chết cho thoát khổ. Còn Mẹ Maria, Người làm thế nào? Đức Mẹ đã xử sự giống như Con mình. Như ĐG, Con của Người, đã nói trong cơn hấp hối bi thống: “Lạy Cha… đừng theo ý của con, mà là ý của Cha được thành sự” (Lc 22.42), Đức Mẹ cũng hành động tương tự, Người uốn ý chí mình thuận theo ý TC, Đấng sẽ lo liệu tất cả: “Đây là nữ tỳ Chúa, xin hãy thành sự cho tôi theo lời Ngài” (Lc 1.38).

Từ đây căng thẳng bi đát kia đã dịu xuống, nhưng không phải đau đớn đã biến mất đâu. Từ lúc quyết tâm xin vâng làm theo chương trình cứu độ của TC, Đức Mẹ sống trọn vẹn đời “một nữ tỳ” dâng hiến toàn thân, không bao giờ rút lại, vào công trình cứu chuộc mà TC dẫn Người vào, để cộng tác trong công cuộc cứu độ nhân loại. (x. Thông Điệp “MĐCT”, số 39).

Đ.Maria không đòi biết trước tất cả con đường đời mình, biết tất cả vận mệnh của mình. Khi chấp nhận làm Mẹ Đấng Thiên Sai lúc Thiên sứ truyền tin, Người đâu có đòi biết cuộc đời Người sẽ ra sao, kết cục thế nào. Có thể, Người linh cảm con đường sẽ đầy đau khổ, vì là con đường của công cuộc Cứu chuộc. Linh cảm ấy rõ nét hơn, lúc ông già Simêon tiên báo minh bạch cho Người những điều bi đát (x. Lc 2.34-35). Nhưng Người không đòi cắt nghĩa, không đòi bảo đảm. Người tin cậy và phó thác. KT chỉ giữ lại hai chữ mô tả tất cả thái độ tâm hồn Người: “Con là nữ tỳ của Chúa”. Mà tôi tớ là kẻ nghe lệnh và làm theo. Dấn thân trọn vẹn, sẵn sàng phục dịch một cách ý thức và tự do.

- Bài học quí giá biết bao cho ta, nhất là trong những giai đoạn khó khăn của cuộc đời, và trong những tình huống khốn khó bi thảm! Ta hãy ôn lại vài giai đoạn quan trọng của đời Đức Mẹ để so sánh và học đòi:

a) Đức Mẹ trong tuổi thanh xuân đã trải qua con đường ơn gọi như thế nào ? Gá nghĩa cùng Giuse ư? Chọn con đường sống hoàn toàn tận hiến “thánh thiện cả thân xác lẫn thần hồn” ư ? (như Th.Phaolô nói sau này ở 1Cr 7.34)… Nhưng đột nhiên một biến cố từ trên dọi xuống: Thiên sứ Gabrien đến kêu gọi Người thụ thai và sinh hạ Đấng Cứu Thế… Và trình thuật Truyền tin đã cho ta thấy rõ sự chấp thuận dấn thân của ĐTN.

Trong cuộc đời mỗi người chúng ta cũng vậy, sau tuổi thơ vô tư lự, chúng ta sửa soạn bước vào đời. Đây là ngưỡng cửa: cuộc đời bắt đầu mở ra cho sự chọn lựa. Người tuổi trẻ thấy cả một cõi mênh mông mở ra trước mắt mình, đầy quyến rũ và huy hoàng, song cũng hứa hẹn bão bùng sóng gió; đầy sữa và mật ngọt song cũng đầy mật đắng, giấm chua…

Nếu là Kitô hữu, có thể tất cả tương lai lôi cuốn người trẻ tuổi theo tiếng gọi: “Hãy phục vụ cho Nước TC, hãy làm cho Chúa ngự trị trong thế giới, trong lịch sử, hãy làm cho Ngài sinh ra bí nhiệm trong các tâm hồn.” Họ lưỡng lự. Họ bối rối. Họ ngạc nhiên tự hỏi tại sao mình được chọn chứ không phải người nào khác. Họ cảm thấy giữa các đòi hỏi nơi họ và khả năng thực tế của mình có một khoảng cách vô cùng rộng lớn. Tuy vậy, nếu họ chấp nhận tuân theo những mưu định không thể hiểu được ấy, thì sau giờ phút quyết định, họ bước vào trong cuộc xoay vần của Tạo hóa và của cuộc đời, nó đưa họ đến lúc thì hoan lạc, lúc thì sầu khổ, lúc thì cam go vật lộn, lúc thì khải hoàn vẻ vang, có lúc tất cả những cái đó một trật.

b) Ta hãy nhìn ngắm Đức Mẹ vào buổi đời đứng bóng: ở đây thấy một chuyện đá động đến chức vụ làm mẹ của Người. Đáp lại câu một phụ nữ vô danh khen người mẹ có phúc của Ngài, ĐG nói: “Phải hơn phúc cho những ai nghe lời TC và noi giữ” (Lc 11.27-28). Lời cứng cỏi này, dù bên ngoài có vẻ phủ nhận người mẹ, hay ít nhất cũng hạ thấp giá trị của vai trò làm Mẹ của Người lại không làm mích lòng ĐTN, vì nó khêu nổi bật tâm hồn nữ tỳ khiêm hạ của Người: cái phúc do huyết nhục, giống nòi, phải nhường bước cho cái phúc do tinh thần, do thi hành lời TC.

Mà sự nhường bước này là bí quyết làm mẹ mà Mẹ Maria đã, đang và sẽ còn sống nó, và là bài học mà những người làm mẹ phải học hỏi.

Người mẹ là người nắn đúc con mình, dạy cho con tiếng nói của dân tộc mình, trong truyền thống gia đình, trên mảnh đất cha ông… Hiển nhiên, những điều ấy là những điều có giới hạn. Nếu các cái đó tồn tại, ngăn chận, đứa trẻ sẽ suốt đời ấu trĩ, chỉ biết lặp lại những điều thô thiển, đơn sơ mẹ nó đã mớm cho nó cùng với sữa mình. Một người mẹ đích thực và xứng danh, phải làm sao cho dây liên hệ tinh thần thắng thế trên dây huyết nhục. Bà phải chấp nhận đứa con ấy bị lấy đi khỏi vòng tay ôm chặt của bà, để nó đi đến những bến bờ khác, nói những ngôn ngữ khác, khai thác và phát triển những mầm giống mà gia đình đã gieo, thành những hoa quả khác lạ mà gia đình không thấy trước được. Đấy là bí quyết của mọi việc giáo dục gia đình, của mọi truyền thống nhân loại: Phải tan vỡ ra để có thể trung tín với nguồn gốc, cũng như cây muốn lớn lên, vỏ nó phải nứt nẻ và rơi rụng đi, để cây mới thật là cây đúng tầm vóc xum xuê và hiệu năng sinh hoa kết quả.

c) Ta còn có thể gặp thấy một tình thế khó xử của Đ.Maria trong giai thoại do Thánh Sử Mác-cô kể lại (Mc 3.20-21,31): ĐG trở về nhà và đám đông lại kéo đến, thành thử Ngài và các môn đệ không sao ăn uống được. Anh em họ hàng của ĐG đến “để bắt Ngài vì họ bảo: Ngài đã mất trí”. Thân thuộc của ĐG đã lôi kéo Mẹ Ngài vào cuộc: “Này, Mẹ Thầy và anh em Thầy đang ở ngoài kia và tìm Thầy!” để lợi dụng uy thế Người gây áp lực trên ĐG hầu lôi Ngài về, bắt Ngài chấm dứt những việc dạy dỗ, rao giảng. Đ.Maria không thể không theo họ, cho dù Người biết là họ vô lý. Ta hãy nhớ đến thân phận người đàn bà và nhất là góa phụ ở Trung Đông cách đây 20 thế kỷ! Người bị bó buộc phải làm như thể Người cũng tin Con mình đã loạn óc!

Quả thực, Người bị kẹt giữa hai bổn phận trái ngược. Người ta đã linh cảm thấy ngay đây mầu nhiệm sầu bi của Mẹ, Mầu Nhiệm Thập giá… Trong tình huống đó, Người đã phải vượt thắng sự xung đột căng thẳng do áp lực họ hàng gây ra thế nào, để có thể ủng hộ sứ mạng của Con mình. Cuộc đời của một con người trưởng thành, nhất là có sứ mạng lớn cách riêng, hầu như luôn gặp hiểu lầm và chống đối. Chắc ta chưa quên ĐG là một người bị săn đuổi hầu như suốt cuộc đời, lúc sơ sinh phải trốn lánh vua Hêrôđê tìm giết; rồi trong những năm thi hành sứ vụ công khai, luôn luôn Ngài buộc phải rời chỗ trú ngụ, phải rút lui vào nơi vắng vẻ, [1]  hoặc lánh sang biên giới khác vì bị truy lùng bởi công an thời ấy…

Trong cuộc đời chúng ta cũng biết bao tình huống bi đát như vậy: bên tình bên hiếu, bên tình nhà bên nợ nước, bên nào nặng hơn … Còn biết bao nhiêu hoàn cảnh giằng xé khác nữa trong cuộc đời không cần kể ra đây... Kẹt trong những hoàn cảnh đó, có người đã liều làm điều trái lương tâm, phạm luật Chúa…, có người chống lại thì mất quyền lợi, địa vị, công việc, có khi phải chấp nhận chết…

Trong thế kẹt tương tự, Đức Mẹ chỉ còn biết giữ thinh lặng và kiên nhẫn trông cậy.

d) Đến đây, cuộc đời ĐTN đi vào giai đoạn cuối cùng, kể từ cuộc Phục Sinh của CG và thời GH sơ khai. Có thể nói, sau khi Con Chí Thánh Người thăng thiên, Đức Mẹ còn sống ở dương thế mà tâm hồn như chỉ muốn về trời nơi Con Mẹ đang ở… Đức Mẹ có lý hơn Th.Phaolô mà nói:

“²¹ Đối với tôi, sống là Đức Kitô, và chết là một mối lợi. ²²… tôi không biết phải chọn đàng nào, ²³ tôi bị giằng co giữa hai đàng : ao ước của tôi là ra đi để được ở với Đức Kitô, điều này tốt hơn bội phần : ²⁴ nhưng ở lại đời này thì cần thiết hơn, vì anh em.” (Pl 1.21-24).

Đức Mẹ sống cái giằng co ấy thế nào, nếu chẳng phải là bằng thái độ tuân phục ý TC muốn Người phải sống vì GH, cho GH sơ khai sao ?

Qua gương sống ấy, Đức Mẹ là gương mẫu cho mọi người già, người về hưu, góa bụa, tàn tạ… Bắt chước Đức Mẹ sống còn, là sống cho, sống vì kẻ khác, ý nghĩa sống của giai đoạn xế chiều này là như thế: họ sẽ là nguồn suối cho kẻ khác, là khôn ngoan, là kinh nghiệm, là trái chín muồi, là ánh hoàng hôn êm dịu cho kẻ khác. Th.Phaolô nói:

“Dẫu rằng con người bên ngoài nơi chúng tôi tiêu hao tàn tạ, thì con người bên trong nơi chúng tôi cứ ngày càng canh tân đổi mới” (2Cr 4.16).

Cũng vậy, theo thời gian, người già lão tàn tạ theo dáng vẻ bên ngoài, nhưng theo thực tế, họ đang lột xác, cải lão hoàn đồng cho đời sống vĩnh cửu, tâm hồn họ trở nên trong sáng hơn, đơn sơ hơn, hiền dịu lại, bình tĩnh và sáng suốt hơn, và bởi sức trẻ trung tinh thần ấy, họ làm cho đời sống vĩnh cửu ấy hiện diện trước trong trần thế này. Người ta hỏi Micae Angelo (điêu khắc gia vĩ đại người Ý) tại sao nơi tượng “pièta” (Đức Mẹ ôm xác Chúa), ông tạc khuôn mặt Đức Mẹ rất trẻ như cô gái 18 vậy? Ông trả lời: “ĐTN không thể già được!”

Hy sinh đau khổ làm cho vui mừng

Có thể nói “CG vui sướng vô hạn khi nghĩ đến cuộc Tử nạn, vì Ngài nghĩ đến vinh hiển TC sẽ được do các đau khổ ấy:  “Thầy còn một phép rửa phải chịu, và lòng Thầy khắc khoải biết bao cho đến khi việc này hoàn tất !” (Lc 12.50), phép rửa là câu nói bóng bảy để chỉ cuộc khổ hình và chết đổ máu trên thập giá.

“Đó là sự toàn thắng của tình yêu Ngài, của lòng biết ơn của Ngài vì được vinh hiển vô cùng nhờ việc được kết hiệp với Ngôi Hai TC (ngôi hiệp). Ngài làm gì để đáp ân? Ngài đã dấn mình vào cuộc khổ nạn và Ngài đã đi “đến tận cùng”, bởi lòng yêu Chúa Cha: “Để cho thế gian biết Thầy yêu Cha Thầy,…Đứng dậy! Ta đi khỏi đây!” (Ga 14.31)

Đức Mẹ học đòi theo gương Con Mẹ:

Khi một trong bảy gươm nhọn đâm thâu tim Đ.Maria, ý nghĩ về các ân sủng vô hạn bởi đó Mẹ sẽ được, và vinh quang Mẹ sẽ dâng lên TC, làm cho đau khổ trổ sinh vui mừng trong linh hồn Mẹ và làm tăng lòng mến.

Với tâm hồn nào có sự hiện diện TC, luôn luôn tiếp xúc với TC, ý tưởng sự hy sinh và đau khổ không những không còn đáng sợ, mà còn làm cho họ vui mừng. Chị Lucia, một trong 3 trẻ đã được Đức Mẹ hiện ra ở Fatima, sau một cuộc đời dài đằng đẵng sống trong tuân phục ý TC và các mệnh lệnh của Đức Mẹ, có nói: “Ý TC, là Thiên đàng của tôi” [2]

 Cha B.M.Bernadot nói : “Nơi chúng ta, có nhiều khi thấy dễ làm những việc chúc tụng, tạ ơn, khâm phục, phó thác, khi khác lại thấy khó... Có những giây phút tâm tình ta có ở trong lòng mà không thể lên tới môi miệng. Lúc ấy ta hãy nhớ: lòng trung thành là bằng chứng của tình yêu. Thay vì dâng lên những tâm tình mơ hồ, bạn hãy dâng các công việc làm, các đau khổ bạn đang chịu.”