TUỔI
GIÀ
Như
thủy triều lên, xuống. Nước lớn
rồi nước ròng. Ngày qua rồi đến
đêm. Bốn mùa luân phiên theo
Thiên Luật. Ngày qua, tháng hết, năm
tròn. Người ta trẻ rồi người
ta già, và cũng có lúc khép
lại vòng đời.
Trẻ
– Già – Chết. Đó là quy
trình của mọi loài thụ tạo.
Không có gì bền vững. Không có
ai bất tử. Ca dao Việt Nam thắc mắc:
Trăng
bao nhiêu tuổi trăng già
Núi
bao nhiêu tuổi gọi là núi non
Việt
ngữ thật là độc đáo quá
chừng! Thảo nào người ta nói:
“Phong
ba bão táp không bằng ngữ pháp
Việt Nam”.
Chắc hẳn người ngoại quốc có
thể muốn “phát khùng” khi họ
học tiếng Việt mất thôi!
Cuộc
đời có bốn cái khổ: Sinh, lão,
bệnh, tử! Già là một trong “tứ
khổ”, như vậy già thì khổ.
Khổ đủ thứ. Chắc chắn là
thế. Nhưng tại sao người ta lại
chúc nhau “sống thọ”, tức là
sống già. Không lẽ người ta chúc
nhau khổ? Sống thọ là sống lâu.
Muốn sống lâu thì phải già, già
là sướng chứ đâu có khổ,
thế mà sao ai cũng than khổ?
Nữ
sĩ Hồ Xuân Hương quan niệm: “Chơi
xuân kẻo hết xuân đi. Cái già
sồng sộc nó thì theo sau”.
Có lẽ lúc đó bà ở độ
tuổi mà người ta gọi là “trung
niên” – khoảng trong ngoài 40, cái
tuổi “chưa già” nhưng cũng
“không còn trẻ”.
Ai
cũng sợ già, vì già không chỉ
xấu xí mà còn chờ đón vị
khách không mời mà đến: Tử
Thần. Sợ già nên người ta muốn
trẻ hóa chính mình bằng cách
nhuộm tóc, trồng răng. Phụ nữ thì
bơm chỗ này, đắp chỗ nọ, và
dùng đủ thứ mỹ phẩm để
“che mắt thế gian”. Sợ già nên
người ta tự khôi hài, tự an ủi,
và cũng là tự “đánh lừa”
chính mình:
Bốn
lăm chưa phải là già
Năm
mươi là tuổi vừa qua dậy thì
Năm
lăm hết tuổi thiếu nhi
Sáu
mươi là tuổi mới đi vào đời
Sáu
lăm là tuổi ăn chơi
Bảy
mươi là tuổi yêu đời, yêu
hoa
Bảy
lăm mới bắt đầu già
Tám
lăm, chín chục, ráng (cho) vừa…
trăm năm!
Nói
gì thì nói, làm gì thì làm,
chẳng ai níu kéo được thời
gian. Chúng ta hoàn toàn bất lực, vì
chúng ta “không thể làm cho một
sợi tóc hoá trắng hay đen được”
(Mt 5:36) kia mà. Thật vậy, tóc trên
đầu chúng ta cũng được Thiên
Chúa đếm cả rồi (Mt 10:30).
Đối
với đau khổ, chúng ta không thể
“điều khiển” nó. Muốn thoát
nó thì chỉ còn cách “đi
xuyên qua” đau khổ, như Chúa Giêsu
bảo chúng ta phải “vác thập giá
hằng ngày” (Mt 10:38; Mt 16:24; Mc 8:34; Lc 9:23;
Lc 14:27), tức là chấp nhận đau khổ
đấy thôi. Tương tự, muốn thoát
cái khổ của tuổi già thì cứ
“quên” nó đi, cứ “vô
tư” mà sống, cứ thanh thản mà
sống.
Bạn
còn nhớ ông Chu Dung Cơ (tiếng Hán:
朱镕基;
bính âm: Zhū Róngjì), cựu Thủ
tướng của Trung Quốc? Ông đã
có một bài tổng kết rất sâu
sắc về cuộc đời, đặc biệt
là ông nêu lên quan
điểm sống của tuổi già rất
độc đáo và chí lý. Là
người từng trải – cả đời
thường và chính trường, ông
đã chiêm nghiệm được nhiều
điều trong cuộc sống, tư tưởng
của ông đáng để chúng ta
suy ngẫm. Đây là một phần trong
bài viết của ông Chu Dung Cơ, theo bản
dịch của TS Lê Thanh Dũng:
Tháng
ngày hối hả, đời người ngắn
ngủi, thoáng chốc đã già. Chẳng
dám nói hiểu hết mọi lẽ nhân
sinh, nhưng chỉ có hiểu cuộc đời
thì mới sống thanh thản, sống thoải
mái. Qua một ngày, mất một ngày.
Qua một ngày, vui một ngày. Vui một
ngày lãi một ngày…
Hạnh
phúc do mình tạo ra. Vui sướng là
mục tiêu cuối cùng của đời
người, niềm vui ẩn chứa trong những
sự việc vụn vặt nhất trong đời
sống, mình phải tự tìm lấy.
Hạnh phúc và vui sướng là cảm
giác và cảm nhận, điều quan
trọng là ở tâm trạng…
Tiền
không phải là tất cả nhưng không
phải không là gì. Đừng có
coi trọng đồng tiền, càng không
nên quá so đo, nếu hiểu ra thì
sẽ thấy nó là thứ ngoại thân,
khi ra đời chẳng ai mang nó đến,
khi chết chẳng ai mang nó theo… Ốm
đau trông cậy vào ai? Trông cậy
con ư? Nếu ốm dai dẳng có đứa
con có hiếu nào ở bên giường
đâu “cứu bệnh sàng tiền vô
hiếu tử”. Trông vào bạn đời
ư? Người ta cũng yếu, có khi lo cho
bản thân còn chưa xong, có muốn
đỡ đần cũng không làm nổi.
Trông cậy vào đồng tiền ư?
Chỉ còn cách đấy. Sinh, lão,
bệnh, tử là quy luật ở đời,
không chống lại được. Khi thần
chết gọi thì thanh thản mà đi.
Cốt sao sống ngay thẳng không hổ thẹn
với lương tâm và cuối cùng
đặt cho mình dấu chấm hết thật
TRÒN.
Cuộc
đời không nên tính theo chiều dài
(sống thọ, sống lâu), mà nên
tính theo chiều rộng và chiều sâu
(cách sống). Chết yểu hay sống thọ
cũng không thành vấn đề. Sống
thọ mà chẳng làm nên trò trống
gì thì có lợi gì, hay chỉ
thêm tội? Chết trẻ mà sinh lợi
nhiều thì cũng nên chết. Điển
hình là Thánh Teresa Hài Đồng,
chỉ 24 tuổi đời với 9 năm sống
trong bốn bức tường Dòng Kín mà
nên vị đại thánh. Thánh “nhí”
Savio sống quá ngắn, thế nhưng lại
sống sâu xa khác người. Tác giả
sách Khôn Ngoan cho biết: “Người
công chính dù có chết non, cũng
vẫn được an nghỉ” (Kn
4:7).
Tại
sao? Chính tác giả sách Khôn Ngoan
giải thích: “Vì
tuổi thọ đáng kính không phải
bởi sống lâu, cũng không do số
tuổi” (Kn
4:8). Rõ ràng người già đáng
kính không phải vì tuổi tác mà
là cách sống. Đừng tưởng
già rồi muốn làm gì thì làm!
Về
cái gọi là “tuổi thọ”,
tác giả sách Khôn Ngoan cho biết:
“Đối
với con người, sự khôn ngoan còn
quý hơn tóc bạc, sống không tì
ố đã là sống thọ” (Kn
4:9). Khôn ngoan là một nhân đức
thực sự cần thiết trong cuộc sống,
cả xã hội và tâm linh. Không
hiểu sao theo sách bài đọc thường
dùng thì câu này được
“chuyển” thành: “Người
đầu bạc thì khôn ngoan và tuổi
già là một cuộc đời thanh sạch”.
Có
trẻ thì có già. Có sinh thì
có tử. Sinh ký, tử quy là quy luật
muôn thuở bất biến. Tất cả mọi
người – dù trẻ hay già, hãy
cùng nhau chân thành noi gương Thánh
Vịnh gia mà thiết tha cầu nguyện: “Từ
độ thanh xuân, lạy Thiên Chúa,
con đã được Ngài thương
dạy dỗ. Tới giờ này, con vẫn
truyền rao vĩ nghiệp của Ngài. Cả
lúc con già nua, da mồi tóc bạc, lạy
Thiên Chúa, xin đừng bỏ rơi con,
để con tường thuật quyền năng
của Chúa cho thế hệ này được
rõ, và dũng lực của Ngài cho
thế hệ mai sau”
(Tv 71:17-18).
Xin
Thánh Mẫu Thiên Chúa nguyện giúp
cầu thay và dẫn chúng con đến
gặp Đức Giêsu Kitô, Thánh Tử
Yêu Dấu của Mẹ. Xin Thánh Teresa Hài
Đồng nguyện giúp cầu thay để
chúng con luôn biết sống đơn sơ
và bé nhỏ. Xin Thánh Faustina và
Thánh Gioan Phaolô II nguyện giúp cầu
thay để chúng con luôn biết tín
thác vào Lòng Thương Xót của
Đấng Cứu Độ – Đức Giêsu
Kitô. Amen.
TRẦM
THIÊN THU
[Đăng
báo ĐMHCG số 376, tháng 12-2017, DCCT xuất
bản tại Hoa Kỳ]
|