PHẦN II: TỪ KHI CHA GIOAN NHẬN XỨ ARS

Những Cách Thế Cha Gioan Đã Dùng

Những Khốn Khó Do Người Ta Gây Ra

Người hiền lành, nhân đức luôn phải chịu sự khốn khó ở đời này. Tục ngữ có câu: "Lửa thử vàng, gian nan thử đức". Như người thợ dùng lửa để thử vàng như thế nào, Thiên Chúa cũng lấy sự khốn khó để thử nhân đức như vậy. Nhân đức của những ai chưa phải chịu khốn khó thì còn non nớt và chưa trưởng thành. Cha Gioan là người rất nhân đức nên cha phải chịu nhiều sự khốn khó nặng nề.

Cha Gioan là người khiêm nhường, hiền lành, không mất lòng ai, suốt đời chỉ cố gắng tập sống đạo đức, chăm chỉ làm việc bổn phận của mình, làm ơn cho biết bao nhiêu người, nhưng sao lại bị người ta khinh dể, ghen ghét, vu khống nhiều đến thế? Mà sao những người muốn làm hại cha Gioan lại là anh em linh mục, họ cũng coi sóc bổn đạo như cha Gioan? Thiên Chúa đã an bài như thế để mọi người nhận biết rằng những việc làm sáng danh Chúa, làm ích cho các linh hồn là việc Chúa làm chứ không phải việc người ta. Bởi vì người ta chẳng những không giúp gì cho việc ấy mà còn ra sức ngăn trở, vùi dập phá đổ công việc ấy.

Trong Tân Ước có chép:

"Khi những nhà lãnh đạo dân Do Thái thấy thiên hạ ở khắp mọi nơi kéo đến với Chúa Giêsu đông quá, Người đi đâu dân chúng cũng đi theo, thì họ nói với nhau rằng: 'Kìa dân chúng bỏ chúng ta mà theo Người hết'. Tự bấy giờ, họ sinh lòng ghen ghét và tìm cách giết Chúa Giêsu".

Cùng vậy, khi cha Gioan hay đi giảng và giải tội cho giáo dân các xứ, giúp các linh mục ở các xứ quanh đấy thì các ngài rất hài lòng và khen cha Gioan là người đạo đức sốt sắng, nhưng khi thấy con chiên trong xứ của mình đua nhau đến xứ Ars xưng tội với cha Gioan thì sinh lòng ghen ghét và chê trách cha Gioan:

- Cha Gioan dốt lắm. Latinh không biết tiếng nào, phải học đi học lại thần học hai ba lần mà không hiểu, không nhớ. Chỉ nhờ thế lực của cha Balley xin bề trên cho thì mới không bị đuổi khỏi chủng viện và được làm linh mục. Đúng ra, cha Gioan phải biết mình kém cỏi, phải đặt mình dưới các linh mục khác. Ai ngờ cha lại dám tranh quyền với các linh mục thông thái và thánh thiện hơn mình, và đặt mình lên làm thầy dạy dỗ, coi sóc linh hồn giáo hữu của cả miền nầy.

Lại có đấng khác nói những lời nặng hơn:

- Cha Gioan tính tình lạ lùng, khác thường, không theo cách ăn ở của linh mục. Cha ăn chay hãm mình, mặc áo cũ rách, lấy cái vẻ bề ngoài cho người ta kính trọng và khen ngợi, làm mồi nhử người đến xưng tội với mình. Ai đến xưng tội thì mê hoặc nó, khiến những ai xưng tội với cha Gioan thì luôn khen cha là nhân đức, là thánh sống và chỉ nghe theo lời cha dạy bảo, không còn nghe lời cha xứ của mình dạy bảo nữa.

Hầu hết các linh mục vùng ấy luôn mỉa mai và chê trách cha Gioan. Người thì ghen ghét thật tình; người thì có lòng ngay nhưng thấy cách ăn ở của cha Gioan khác thường, không giống như các linh mục khác, tưởng cha rối đạo, muốn cha Gioan sửa đổi cách ăn ở cho giống phần đông các linh mục khác.

Lúc đầu, các linh mục chỉ chê trách và nói xấu cha Gioan với nhau thôi, không để lộ cho giáo dân biết chuyện ấy. Nhưng về sau, các cha không giữ được điều ấy, nói ra ngoài cho người ta biết. Có cha khuyên giáo dân của mình đừng đi xưng tội với cha Gioan, vì cha ấy dốt nát không thuộc sách thần học, không biết cách hướng dẫn linh hồn người ta. Có cha cấm hẳn giáo dân của mình đến xứ Ars xưng tội với cha Gioan, người nào không vâng lời thì ngài đe không giải tội cho người ấy nữa. Có nhiều cha khi giảng lễ ngày Chúa nhật, vừa khuyên vừa cấm con chiên của mình đi xưng tội với cha xứ Ars, vừa nói nhiều điều xấu làm hại thanh danh cha Gioan. Người viết tiểu sử cha Gioan ghi lại:

"Trong mười năm, các linh mục khắp cả miền ấy, khi giảng ngày Chúa Nhật, họ nói về Thiên Chúa và cắt nghĩa giảng giải về Lời Chúa thì ít mà nói xấu cùng chê trách cha Gioan thì nhiều".

Giáo dân thấy cha xứ của mình nói xấu, bôi nhọ cha Gioan, liền nghi cha xứ mình ghen tức nên càng không tin, không nghe lời các cha ấy, họ lại rủ nhau đến xứ Ars xưng tội với cha Gioan, họ đi từng đoàn năm mươi người, một trăm người đông hơn trước. Có nhiều linh mục chánh xứ thấy mình không bảo được giáo dân thì viết thư trình đức giám mục, xin đức cha giải quyết vụ này. Nhưng đức giám mục làm ngơ, không hồi âm cũng không thông báo gì.

Bấy giờ, hầu hết các linh mục trong miền họp lại làm đơn kiện cha Gioan. Trong đơn ấy kể ra các việc cha Gioan làm, cách ăn ở và xin đức giám mục rút cha Gioan về tòa giám mục kẻo làm thiệt hại nhiều linh hồn và làm ố danh linh mục trong cả địa phận. Cha Gioan nghe những lời các linh mục kia chê trách và nói những điều làm hại thanh danh của mình trong cả địa phận, cấm giáo dân không được đến xưng tội với mình, và biết các linh mục ấy đã làm đơn kiện mình nơi đức giám mục, thì cha không lấy làm lạ vì cha biết mình dốt nát kém tài kém trí, không đáng làm linh mục coi sóc người ta. Chẳng những cha không buồn giận, không kêu trách các linh mục kia mà chỉ nói:

- Các cha ấy chưa biết tôi rõ, chứ nếu biết rõ hơn các ngài còn chê trách và tố cáo nhiều điều khác nữa.

Cha Gioan nghĩ: Đức giám mục sẽ nghe lời các linh mục kia trình và nay mai sẽ có thư phạt mình rất nặng, sẽ bị treo chén, không cho mình coi sóc con chiên nữa và bắt về tòa giám mục cấm túc ở đấy.

Những sự khốn khó chúng ta chịu ở đời này là thập giá Chúa đã định cho chúng ta vác. Khi cha Gioan già yếu, một lần kia đang giảng, nhớ đến khi xưa các linh mục họp nhau chê trách, vu khống mình, cha nói: Thánh giá là điều quý trọng mà Thiên Chúa chỉ ban cho những người con ưu tuyển. Anh chị em phải cầu xin Chúa ban cho lòng yêu mến thánh giá, nghĩa là yêu mến sự khốn khó thì Chúa mới ban cho anh chị em ơn ấy. Ngày xưa, Chúa đã để cho cha phải vác nhiều thánh giá nặng, phải chịu nhiều sự khốn khó, bị người ta chê trách, vu khống hơn mười năm. Lúc đó cha cầu xin Chúa ban cho cha ơn yêu mến thánh giá, cha vừa xin ơn ấy thì được an ủi và vui chịu mọi sự khốn khó.

Cha Gioan nói cha phải vác nhiều thánh giá nặng nề là điều có thật, vì những con chiên khô khan xấu nết thấy các linh mục đã làm đầu trong việc chê trách, dèm pha cha Gioan nên họ cũng bắt chước phỉ báng và vu vạ cho cha nhiều điều nặng lắm. Điều này chẳng lạ gì, vì thế gian xấu xa, mê đắm xác thịt nên cũng gán ghép cho người khác những điều hư thân và mất nết như nó.

Các linh mục chê trách cha Gioan dốt nát không biết hướng dẫn linh hồn người ta, hãm mình ăn chay mượn vẻ đạo đức bề ngoài cho thiên hạ trọng kính, ăn mặc xốc xếch làm ô danh hàng linh mục. Còn những bổn đạo khô khan xấu nết vu vạ cho cha chơi bời trác táng, làm điều ô uế ghê tởm. Họ không dám nói những điều ấy trước mặt mọi người vì sợ người ta ghét. Họ ném đá giấu tay, viết giấy những điều vu vạ rồi ban đêm dán trộm lên cửa và vách nhà thờ.

Trong cơn bão táp thử thách ấy, cha Gioan không hề lo lắng sợ hãi, không mất bằng an tâm hồn, cha cứ bĩnh tĩnh vui vẻ, cứ giảng giải, làm các việc bổn phận của mình như thường lệ, cha làm như không hề có sự khó khăn nào. Khi cha già yếu, có người hỏi cha:
- Trong cơn khốn khó ấy, cha có mất bằng an, có ngã lòng không?

Cha đáp:
- Bấy giờ tôi ước ao có bề trên phạt và bắt tôi về tòa giám mục, nhưng không thấy đức giám mục tỏ ý gì, nên tôi nghĩ: tôi còn coi xứ ngày nào, tôi phải làm việc theo bậc của tôi ngày ấy, cho nên tôi cứ làm việc như thường chẳng bỏ việc nào. Hơn nữa chúng ta biết: những việc chúng ta làm lúc khốn khó, không có sự yên ủi thì có công đẹp lòng Chúa hơn là những việc chúng ta làm lúc bằng yên vui vẻ và được an ủi.

Về sau có một linh mục hỏi cha:
- Thưa cha, giáo dân của con bất nhân, tệ bạc quá. Con đã làm nhiều ơn cho nó thế mà nó không biết ơn lại còn oán thù, vu khống con nhiều điều làm mất danh dự của con. Con nhịn đã lâu, nhưng bây giờ con không chịu nổi nữa. Con không ở xứ đó được nữa, con muốn viết thư xin đức giám mục đổi con qua xứ khác. Xin cha cho con biết ý kiến và dạy con phải làm sao?

Cha Gioan đáp:
- Con nghĩ cha phải làm như con đã làm khi xưa. Hãy để cho người ta nói chán chê thì thôi. Khi nói chán, không còn gì để nói nữa thì họ sẽ thôi.

Đức giám mục đang coi sóc địa phận lúc bấy giờ là người đạo đức sốt sắng và khôn ngoan vững chắc. Khi ngài thấy nhiều linh mục lão thành, có công trong việc coi sóc giáo dân đã lâu năm làm đơn tố cáo cha Gioan nhiều điều hệ trọng, nên ngài sai hai linh mục chính của địa phận đến xứ Ars để điều tra việc ấy.

Hai cha chính địa phận đến xứ Ars tra xét các việc cha Gioan làm, cách cha ăn ở, thì không thấy có điều gì nghịch lại lề luật Giáo Hội hay trái với quy tắc riêng của các linh mục. Giáo dân các nơi đến xưng tội ở đấy là do tự ý, tự nguyện người ta muốn đến, cha Gioan không bắt buộc hay dỗ dành ai đến xưng tội với mình. Hơn nữa, muốn xưng tội ở đâu, với cha nào là sự tự do lựa chọn của mỗi người, không có luật nào cấm điều ấy. Cho nên bên nguyên đơn thua còn bên bị kiện lại thắng.

Để an ủi bên nguyên đơn cho bớt xấu hổ bẽ mặt, đức giám mục truyền cho cha Gioan từ lúc đó trở đi, phải ghi lại những điều khó xử cha gặp trong tòa giải tội và cách cha đã giải quyết những điều ấy như thế nào để trình lên cho đức giám mục. Bề trên xem xét những báo cáo ấy, thấy cách cha Gioan cư xử hợp với sách thần học dạy, không sai chút nào. Bấy giờ đức giám mục mới bày tỏ cho các cha biết, họ đã sai lầm khi vu oan cho cha Gioan Vianney.

Đức giám mục cũng tra xét về cách ăn nết ở của cha Gioan. Ngài đi thăm xứ Ars hai ba lần xem xét các việc cha Gioan làm, thấy cha Gioan ăn chay hãm mình, siêng năng cầu nguyện, chịu khó ngồi tòa giải tội lâu giờ thì kính trọng và yêu mến cha Gioan như người đã tiến cao trên đường nhân đức. Từ đấy, ngài không im lặng khi có ai chê trách cha Gioan trước mặt ngài nữa. Hai ba lần ngài khen cha Gioan trước mặt nhiều linh mục của địa phận: "Phải chi địa phận chúng ta được nhiều linh mục như cha Gioan thì đạo Công Giáo làm sáng danh Chúa biết bao!"

Các linh mục thấy đức cha kính trọng, yêu mến và khen ngợi cha Gioan nên chẳng dám giận ghét, mà đổi lòng giận ghét thành lòng quý trọng; rồi cách cha Gioan ăn ở và đối xử hiền lành khiêm nhường với các linh mục đã cố tình làm hại mình thì lại càng làm các linh mục ấy thêm lòng yêu mến cha hơn nữa.

Có một linh mục viết thư phê bình, chê trách cha Gioan nhiều điều thậm tệ:
- Tôi không hiểu vì sao cha dốt nát và học kém thế mà còn dám giải tội cho người ta.

Linh mục ấy còn nói nhiều điều xấu xa hơn nữa. Chẳng mấy khi cha Gioan viết thư vì cha quá bận rộn, chẳng có giờ nào rảnh mà viết thư, nhưng lần này cha Gioan viết thư cho linh mục ấy: "Trọng kính cha, con đội ơn cha muôn phần vì cha biết con rất tỏ tường và thành thật chỉ bảo những điều lợi ích cho con. Vậy cha có lòng thương con, xin cha thương cho trót là xin cho con được khỏi gánh nặng này, con không gánh nổi vì dốt nát kém trí khôn và kém nhân đức, để cho con nghỉ, tìm nơi vắng vẻ mà ăn năn đền tội."

Linh mục đã viết thư trách móc xỉ vả cha Gioan không phải là người khô khan xấu bụng nhưng là người đạo đức sốt sắng, chỉ vì cha nghe và tin lời những linh mục khác nói nên mới viết thư mà thôi. Nên khi nhận được thư trả lời rất khiêm nhường của cha Gioan thì ngài liền nghĩ lại, biết mình đã sai trái, sau đó ngài tìm đến cha Gioan xin tha lỗi và đem lòng quý mến và thường xuyên đến thăm cha Gioan.

Có nhiều linh mục ghen ghét, nói xấu cha Gioan nhưng khi gặp cha vài lần, thấy cha hiền lành khiêm nhường thì thay đổi, trước ghen ghét nói xấu bao nhiêu nay kính trọng và khen ngợi bấy nhiêu. Sau mười năm bão táp thử thách ấy, hầu hết các linh mục trong địa phận đều kính trọng và thán phục cha Gioan.