Ăn Chay, Hãm Mình, Hành Xác
Đức Giáo Hoàng Lêô nói: "Các
thánh và những người đạo đức, từ
xưa đến nay tất cả đều hãm mình, ăn chay, hành hạ thể xác của mình".
Khi cha Gioan còn thanh niên đang học
Latinh, ngài hãm mình bằng cách ăn cơm
với muối, ăn nước canh chứ không ăn
thịt cá hay các đồ ăn khác. Những năm cha giúp
xứ Ecully, cha bắt chước cha Balley ăn chay, hãm
mình, hành hạ thể xác, và khi làm chánh xứ Ars, cha càng
ăn chay hãm mình hành xác hơn nữa. Có người
thấy cha ăn chay hãm mình quá đáng
như thế thì không hiểu vì sao cha vẫn sống và làm
việc nhiều giờ được như vậy.
Cha ăn chay, hãm mình, hành xác,
trước hết vì cha muốn bắt xác thịt
phải vâng phục linh hồn, cha muốn làm cho nó ra
yếu nhược để không chống cưỡng
với linh hồn được. Lý do thứ hai cha ăn
chay, hãm mình, phạt xác là để đền tội. Cha
dâng thân xác cha làm của lễ cho Thiên Chúa, để xin
Người tha tội cho con chiên của mình, và soi sáng
mở lòng cho họ được ăn năn trở
lại, chừa bỏ đường tội lỗi.
Cha luôn nhớ câu chuyện trong Phúc
Âm, khi các thánh Tông Đồ muốn trừ quỷ ám trong
một người kia mà không trừ được, các
ngài hỏi Chúa Giêsu tại sao không trừ được
quỷ ấy. Chúa Giêsu phán: "Giống quỷ này phải
cầu nguyện, ăn chay, hãm mình
mới trừ được". Cha Gioan Vianney tin
thật, các linh mục muốn khuyên giáo dân của mình
bỏ đàng tội lỗi ăn năn
trở lại thì trước hết phải ăn chay,
hành xác mình trước đã.
Sau này có một cha chánh xứ
thấy cha Gioan đã khuyên được giáo dân của
mình bỏ đàng tội lỗi, khô khan, ươn
lười mà trở nên đạo đức, sốt
sắng thì hỏi cha Gioan:
- Cha có phúc lắm vì đã lo được cho giáo dân
của cha trở nên sốt sắng ngoan đạo. Còn tôi
đã khó nhọc làm đủ mọi cách để giáo dân
được ăn năn trở
lại mà không làm được. Bây giờ
tôi ngã lòng không biết làm thế nào nữa.
Cha Gioan tiếp:
- Cha đã làm mọi cách, mọi phương thế cho con
chiên bỏ đàng tội lỗi. Vậy cha
đã ăn chay, hãm mình, nằm đất, hành xác chưa?
Cha đã làm phúc bố thí cho người nghèo
chưa? Cha có thức khuya dậy
sớm, cầu nguyện kêu van và hành xác mấy tháng,
mấy năm rồi? Nếu cha chưa làm những
việc ấy thì cha chưa làm mọi việc, chưa dùng
hết mọi phương thế để giáo dân ăn năn trở lại.
Cha Gioan kể ra bấy nhiêu
điều cho vị linh mục kia
thấy những cách mà cha đã dùng, đã làm cho bổn
đạo xứ Ars bỏ đàng tội lỗi, ăn
năn trở lại cùng Thiên Chúa. Vì cha Gioan luôn nhớ
lời Chúa Giêsu phán cùng các tông đồ: "Giống
quỷ này cần có cầu nguyện ăn
chay mới có thể trừ được".
Bởi đó cha đã ăn
chay hãm mình, hành xác trọn đời, nhất là trong
mười năm đầu tiên cha mới nhận xứ
Ars. Chúng ta không thể kể hết mọi cách ăn chay hãm mình, hành xác của cha vì ngài
rất khiêm nhường, luôn giấu những điều
ấy, chẳng kể cho ai nghe. Sau đây là
những điều người ta xem thấy và nhiều
người biết vì cha Gioan không thể giấu
được.
Cha chỉ ăn
mỗi ngày một bữa và có nhiều khi cha nhịn ba ngày
liền không ăn một chút gì. Một ngày kia,
ông thôn trưởng đến nhà xứ có việc, thấy
cha nằm trên giường không sao dậy được.
Ông ấy hỏi:
- Thưa cha, cha bị làm sao mà mặt cha tái mét không còn chút
thần sắc vậy?
Cha Gioan đáp:
- Tôi đói, đã ba ngày không ăn chút nào, xin ông cứu tôi
với.
Như đã kể ở trên,
mỗi ngày cha chỉ ăn một
bữa mà bữa ấy là hai ba củ khoai, có khi là một
củ. Một tuần lễ cha chỉ luộc một
nồi khoai để ăn cả tuần; đến
cuối tuần, những củ khoai ấy đã thiu,
đã mốc meo rồi nhưng cha
vẫn ăn. Mỗi ngày, vào giờ đánh chuông nguyện
kinh Truyền Tin, cha từ nhà thờ về phòng lấy khoai
trong nồi ra ăn, lúc một củ, lúc hai ba củ
nhưng cha không bao giờ ăn đến bốn củ.
Cha không ngồi,
chỉ đứng mà ăn, và uống vài ly nước lã
thế là xong bữa. Hết tuần,
lại luộc nồi khoai khác. Khi không có khoai, cha ăn bánh tráng hay uống bát nước
bột pha loãng, hay bát cháo. Đến lúc
tuổi già sức yếu, cha uống thêm một chén cà phê,
có khi là một cốc sữa hay một bát chè.
Thỉnh thoảng cha ăn một bát
bánh miến và hai ba miếng thịt để vâng lời
bề trên buộc giảm bớt việc ăn chay, hãm mình
quá đáng, nhưng cha buồn lắm. Cha nói:
- Hồi xưa có ai làm bếp cho tôi đâu, tôi tự làm
bếp lấy và tôi cũng chẳng ngồi ăn lâu
như bây giờ. Có ngày tôi ăn hai ba
củ khoai, có ngày tôi ăn ba cái bánh đa rồi uống
bát nước lã là xong bữa.
Có một lần, bà Catherina là
người coi sóc viện mồ côi xin cha chịu khó ăn
nhiều hơn, đừng ăn chay, đừng ăn ít
quá kẻo kiệt sức không làm việc được,
cha trả lời:
- Tôi khỏe mạnh, tôi có sức. Tôi chẳng ăn nhiều mới khỏe. Tôi ăn mỗi ngày hai ba củ khoai, mỗi
đêm ngủ một giờ là tôi đủ khỏe
để làm được mọi việc rồi.
Cha Gioan nói thế chứ ngài
chẳng khỏe mấy, càng ngày cha càng yếu đi và
kiệt sức nên khi từ phòng riêng ra nhà thờ và lúc
ở nhà thờ về phòng, cha phải bám theo tường,
theo vách, phải bám vào cái nọ cái kia để khỏi
ngã; giọng nói của cha càng ngày càng nhỏ đi, cha nói
không ra tiếng như người hết hơi vậy.
Lần kia cha nói với một linh mục:
- Nhiều khi tôi mệt quá, chẳng còn hơi sức và nói
không ra tiếng, nhưng đến lúc tôi phải giảng
thì lại thấy có sức khỏe và nói được to
tiếng.
Khi đức giám mục đến
kinh lược xứ Ars, đức cha hỏi ngài:
- Cha có ăn cỏ, ăn rễ cây như các thánh tu
rừng khi xưa không?
Cha Gioan thưa:
- Thưa đức cha, con đã ăn thử một
tuần lễ nhưng con không chịu được nên
phải thôi.
Điều ấy
có thật, vì có lần bà Catharina thấy cha đang bứt
cỏ trong vườn mà ăn. Ngày nọ đức giám mục
truyền cho cha ngồi cùng bàn với mình rồi ép ngài ăn đủ thứ, ăn mỗi thứ
một hai miếng. Cha vâng lời bề trên nhưng sau khi ăn xong độ một giờ, cha phát
bệnh, đau bụng khó chịu lắm. Thấy vậy,
từ đó đức giám mục không dám ép cha ăn nữa, để mặc cha muốn
ăn thế nào tùy ý.
Trong hạnh Thánh Phanxica có kể
rằng: "Khi người nghèo đến xin của
bố thí nơi nhà thánh nữ, bà mở túi xách của nó ra,
lấy các đồ thừa người ta đã bố thí
cho nó mà giữ lại cho mình, rồi lấy thức ăn ngon lành cho nó. Bà thánh ấy muốn ăn đồ thừa của người
nghèo để được nên giống Chúa Giêsu."
Cha Gioan lấy tích ấy làm
gương mẫu mà cha cố gắng noi theo.
Các thức ăn cha mua và con chiên dâng cho
thì cha đem đổi lấy thức ăn của
người ăn mày. Khi trong nhà không có đồ ăn gì mà đổi thì cha bỏ tiền ra
mua lại thức ăn thừa ấy. Người
viết hạnh tích cha kể:
"Có một hôm tôi vào nhà xứ
thấy cha đang ăn những của đã đổi
được, hay là mua của người nghèo, cha
mời tôi ăn nhưng khi thấy những thức ăn
ấy, tôi kinh tởm và buồn nôn, không sao ăn
được. Cha bảo với tôi: 'Chúng ta ăn
những thực phẩm mà người nghèo ăn thì chúng
ta có phúc, vì Chúa Giêsu thương những người nghèo
cách riêng. Khi tôi được ăn
những thức ăn của người nghèo thì tôi thích
thú như được ngồi ăn cùng mâm với Chúa
Giêsu vậy'."