Mở rộng tâm trí

Đức Giêsu ám chỉ Người đến khai mạc thời cứu độ muôn dân hằng mong đợi. Chúa thừa biết những phản ứng ít nhiều công khai của đám thính giả. Chúa nói lớn ra điều họ nghĩ thầm và lẩm bẩm trong miệng. Có hai khó khăn làm họ bực mình. Nặng óc địa phương, họ bất bình thấy Chúa làm những phép lạ tại những miền khác được dư luận rộng rãi đồn đại. Họ nghĩ, công cuộc cứu nhân độ thế thần kỳ của Chúa phải khởi đầu tại nơi sinh quán mới phải. Họ đâm ra ngờ vực con người mà họ biết rõ lai lịch, tuy họ quý mến, nhưng trong con ông Giuse và bà Maria họ không nhận ra hình ảnh Đấng Messia. Chúa cho họ thấy một tâm tình khô cứng như thế thật nghèo nàn. Tâm hồn không thuần khiết, trí óc mắc bệnh thiên kiến thì sao hiểu được ý nghĩa một dấu chỉ, cho dù là dấu chỉ phi thường tới mức nào. Người xung quanh có thể đem đến cho chúng ta một sứ điệp, nếu chúng ta không biết đến hoặc không thừa nhận giá trị của họ chẳng phải là thái độ hẹp hòi ư? Than ôi, ngoại trừ vài ba trăm người, toàn dân Do Thái đều giống người Galilê và không biết nhận diện được Đấng Messia đã sinh ra giữa lòng dân tộc. Từ đó xảy ra hiện tượng Tin Mừng lan tràn tới các dân tộc ngoại chủng, nghĩa là trên khắp hoàn vũ.

Đoạn Phúc Âm gợi ra hai câu hỏi:

1) Chính chúng ta chẳng mắc cái bệnh thành kiến như người Galilê sao?

Gặp dịp, chúng ta cũng dễ dàng đưa ra một nhận xét: “Ông này, ông nọ, tôi biết lắm?”. Cách suy nghĩ cư xử ấy là bằng chứng rằng chúng ta thật sự chẳng biết gì về người ấy. Trong trường hợp này, sự hiểu biết của chúng ta về tha nhân không phải là một sự hiểu biết thông cảm, khả năng đón tiếp của chúng ta giống như một động mạch bị cứng lại, tắc nghẽn. Vậy mà sự hiểu biết của Thiên Chúa về chúng ta thì khác xa biết chừng nào. không bao giờ Thiên Chúa nghĩ rằng chúng ta mãi mãi ở trong một trạng thái nào đó, giữ mãi nguyên trạng đó. Dưới mắt Thiên Chúa, chúng ta bao giờ cũng có khả năng cải tiến, có thể trở nên tốt hơn, và Thiên Chúa giúp đỡ chúng ta tiến bộ. Như vậy, phải chăng chúng ta nên cố gắng có một nhận định về kẻ khác giống như Chúa nghĩ về chúng ta?

2) Chúng ta có phòng ngừa bệnh thiên kiến không, vì nó cản trở sự phát triển đức tin của chúng ta?

Dân chúng Galilê tin vào Thiên Chúa và mong đợi Đấng Messia. Thiên kiến làm mờ mắt họ, không nhận ra Đức Giêsu đến thành toàn niềm tin và mong đợi của họ. Vậy mà chúng ta biết rằng tiến trình của đức tin luôn luôn vấp phải những bất ngờ khiến người ta bối rối. Đức tin sống động không ưa thứ tư tưởng đặt thành hệ thống và những việc làm theo thói quen máy móc. Thanh luyện tâm trí, chuẩn bị tâm trí sẵn sàng nghênh tiếp Thiên Chúa là một trong những yêu cầu chủ yếu của sự tiến bộ trong đức tin. Theo quan điểm ấy, điều cực kỳ quan trọng là ngày nay người Công giáo phải chuẩn bị tâm trí đón nhận những ân huệ chưa hề có trước nay, phát xuất từ Công đồng Vaticanô II. Trong niềm tuân phục nghiêm cẩn và triệt để những huấn lệnh của Giáo Hội, người Công giáo phải cầu nguyện, hành động và suy nghĩ theo những chiều hướng Công đồng mở ra cho các tín hữu.